Stare Miasto (Częstochowa)

---

Miasto lokacyjne

W średniowieczu miasto zajmowało przypuszczalnie teren ograniczony od zachodu ulicami Warszawską oraz Krakowską, podczas gdy od wschodniej strony oblewająca je Warta stanowiła naturalną granicę. Północną i południową część wyznaczały ulice Spadek oraz Przesmyk. Całość miała charakter wydłużonego południkowo owalu, co doprowadziło do otoczenia jej w XVI wieku solidnymi murami wykonanymi z kamienia wapiennego.

Te fortyfikacje obejmowały cztery bramy, zlokalizowane: od południa przy ul. Targowej, od północy przy ul. Senatorskiej, od wschodu w okolicach ul. Mostowej nad Wartą oraz od zachodu, blisko kościoła św. Zygmunta oraz dawnego cmentarza, który obecnie stanowi plac Daszyńskiego.

Rynek, który mieścił się w obrębie tego obszaru, był pierwotnie zaplanowany na wymiary 190 × 65 m, prezentując znaczne wydłużenie w kierunku południka, od ul. Mirowskiej po ul. Mostową. Z każdego z jego narożników wychodziły dwie ulice, tworząc charakterystyczną siatkę drogową. Jeszcze przed II wojną światową Stary Rynek był oddzielony od ul. Warszawskiej dwoma rzędami zabudowań, między którymi biegła ul. Gęsia. Niestety, podczas likwidacji getta, Niemcy zniszczyli zachodnią pierzeję Starego Rynku oraz część zabudowy przy ul. Senatorskiej.

Miasto nowożytne

W dokumentach historycznych z lat 1564 oraz 1600 roku można znaleźć wzmianki o ratuszu oraz jatkach, które mieściły się na Starym Rynku. Te elementy miejskie były także obecne na szwedzkich mapach wojskowych z czasów potopu, jednak niestety nie zachowały się do czasów współczesnych.

Pod koniec dwudziestego wieku zarys ratusza oraz jatek zostały ujęte w kamiennej kostce, tzw. kocich łbach. W wyniku naturalnego osuwania się nawierzchni w 2006 roku, w trakcie niewielkiej kolizji samochodowej, odkryto podziemne piwnice, które znajdowały się pod jatkami.

Obecnie można podziwiać zabudowania Starego Miasta, które przetrwały do dzisiejszych czasów, a ich datowanie sięga głównie XVIII oraz na ogół XIX wieku. Warto zaznaczyć, że często były one wznoszone na jeszcze starszych, sklepionych kolebkowo fundamentach, a niektóre przeszły znaczące przebudowy.

Jednym z najciekawszych obiektów jest parterowy dom usytuowany przy ulicy Mirowskiej 4 (dawniej Stary Rynek 31). Charakteryzuje się on łamanym mansardowym dachem i jest przykładem barokowej karczmy z sklepionymi piwnicami, wzniesionej w latach 1610–1612. Nieruchomość była kilkakrotnie przebudowywana, jednak jej historyczny charakter pozostał niezmieniony.

Przemysł

W 1889 roku, w rejonie ujścia Stradomki do Warty, na mapie przemysłowej Częstochowy pojawiła się włókiennicza fabryka znana jako Etablissments Motte, Meillassoux et Caulliez, szerzej określana mianem „Moty”. Ta infrastruktura przemysłowa była zrealizowana przy wsparciu francuskiego kapitału, a jej siedziba znajdowała się w Roubaix. Fabryka dysponowała nowoczesnymi jak na tamte czasy przędzalniami, tkalniami oraz farbiarniami wełny czesankowej.

W miarę upływu lat, zakład zmieniał swoje oblicze, przyjmując różne nazwy, takie jak „Union Textile” oraz „Elanex”. Niestety, obecnie ta historia przemysłowa dobiega końca, a fabryka pozostaje nieczynna. Współczesny krajobraz tego miejsca zmieniają różnorodne instytucje i przedsiębiorstwa, które zlokalizowały swoje siedziby na terenie byłej fabryki, przy ulicy Krakowskiej 80.

Tuż przy ul. Krakowskiej, zbudowany w stylu eklektycznym w 1909 roku, znajduje się niezwykle interesujący pałacyk Jeana Mottego, pierwszego właściciela wspomnianej fabryki. Jest on nie tylko świadkiem lokalnej historii, ale również atrakcyjnym punktem turystycznym. Dodatkowo, w pobliżu, przy ulicy Mokrej, można dostrzec kilka domów zbudowanych przed 1914 rokiem, które zostały przeznaczone dla personelu fabrycznego, co dodaje dalszych odcieni do tła tego rejonu.

Inne ciekawe miejsca

W Częstochowie możemy natknąć się na wiele interesujących miejsc, które zachwycają swoją historią oraz architekturą. Wśród nich nieczynny browar z XIX wieku stanowi unikalny przykład dawnej industrialnej kultury.

Innym ciekawym punktem jest Muzeum Produkcji Zapałek, które ukazuje, jak niegdyś z ważnym przemysłem i rzemiosłem związany był ten region.

Warto również odwiedzić Pałac Brassów – eklektyczny budynek otoczony pięknym ogrodem, datowany na przełom XIX i XX wieku, położony przy ul. Strażackiej 10. Jego architektura z pewnością zachwyci każdego miłośnika historycznych budowli.

Muzykalnych entuzjastów z pewnością przyciągnie Filharmonia Częstochowska im. Bronisława Hubermana, oferująca szereg doskonałych koncertów oraz wydarzeń artystycznych.

Miłośnicy sportu mogą zafundować sobie wizytę na Stadionie Victorii Częstochowa, miejscu, gdzie odbywają się emocjonujące wydarzenia sportowe.

Nie zapomnijmy również o Galleries Jurajskiej, która zaprasza na zakupy oraz oferuje wiele atrakcji dla całych rodzin.

Frytkowe „zagłębie frytkowe” przy ul. Piłsudskiego to także miejsce warte uwagi dla każdego, kto pragnie spróbować regionalnych specjałów.

Ostatnim punktem na naszej liście jest dawna fabryka Warta, która pamięta czasy intensywnego rozwoju przemysłowego Częstochowy.

Szkoły

W Częstochowie istnieje wiele placówek edukacyjnych, które oferują różnorodne możliwości kształcenia. Oto kilka z nich:

• Wyższa Szkoła Lingwistyczna,
• V Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza,
• Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej.

Komunikacja

Dzielnica Stare Miasto w Częstochowie charakteryzuje się dobrze zorganizowaną komunikacją publiczną, co pozwala mieszkańcom oraz turystom na łatwe przemieszczanie się po okolicy.

Codziennie, w ciągu dnia, można korzystać z licznych linii autobusowych, które zapewniają dogodny dojazd. Do wyboru są następujące numery: 10, 11, 12, 13, 14, 17, 20, 21, 23, 24, 26, 28, 30, 31 i 32.

Warto również zwrócić uwagę na nocną komunikację, która obsługiwana jest przez linie autobusowe o numerach 81, 82, 83 oraz 84. Dzięki temu Stare Miasto staje się miejscem dostępnym również po zmroku.

---

Oceń: Stare Miasto (Częstochowa)

---