Wyczerpy-Aniołów

---

Geografia

Powierzchnia Wyczerpów-Aniołów obejmuje 16,72 km² oraz stanowi 10,47% całkowitego obszaru miasta. Znajduje się na lewym brzegu rzeki Warty, co czyni ten region jeszcze bardziej malowniczym. Z punktu widzenia fizycznogeograficznego, w większości leży na Wyżynie Wieluńskiej, a dokładniej w jej południowej części, określanej jako Pagóry Kłobuckie.

Wzniesienia w tej okolicy osiągają wysokości względne wynoszące około 12–17 m. Najwyższym punktem tego terenu jest wzgórze w Wyczerpach, którego absolutna wysokość to 260–262 m n.p.m. Te warunki geograficzne są niezwykle interesujące dla miłośników przyrody.

Obszary usytuowane wzdłuż rzeki Warty uważane są za ostoje cenne przyrodniczo, gdzie można znaleźć liczne fragmenty lasów łęgowych. Na tych terenach znajduje się także wzgórze Sołek, które wraz z górą Skałki z drugiego brzegu rzeki tworzy tzw. Bramę Warty. To właśnie od tego miejsca rozpoczyna się malowniczy Przełom Warty, prowadzący w kierunku Mstowa.

Te wszystkie elementy sprawiają, że region ten przyciąga nie tylko turystów, ale także pasjonatów przyrody, oferując niezapomniane widoki i unikalne doznania w sercu polskiej natury.

Historia

W epoce brązu obszar, na którym obecnie znajduje się dzielnica, był zamieszkiwany przez ludność kultury łużyckiej. Podczas wykopalisk archeologicznych odkryto między innymi ślady cmentarzyska, które funkcjonowało od około 1100 roku p.n.e.

Ważnym momentem w historii Wyczerp był 7 sierpnia 1356 roku, kiedy to król Kazimierz III Wielki nadał przywilej lokujący wieś. Król zastrzegł sobie jednocześnie prawo do świadczeń na wypadek, gdyby odwiedził Częstochowę. Na początku, wieś była własnością królewską, jednak w XV wieku przeszła w ręce rycerstwa, które stało się dominującą siłą.

Z czasem w Wyczerpach wyróżniły się dwie części: Wyczerpy Dolne i Wyczerpy Górne. Ośrodkami zabudowy stawały się trakt prowadzący z Częstochowy do Warszawy oraz obecna ulica Warszawska. W 1827 roku w obu wsiach odnotowano łącznie 49 domów oraz 332 mieszkańców, co świadczy o ich wielkości w tamtym czasie.

Następnie, pod koniec XIX wieku nastąpił intensywny rozwój wsi, co było rezultatem budowy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W 1896 roku na terenie Aniołowa, osiedla przynależnego do Wyczerp Dolnych, rozpoczęły działalność zakłady chemiczne. Rok później w Wyczerpach Dolnych powstała huta szkła kryształowego „Paulina”. Wokół tych zakładów rozwijały się nowe osady fabryczne. W tamtych czasach Wyczerpy Dolne podlegały gminie Grabówka, podczas gdy Wyczerpy Górne były częścią gminy Rędziny.

W miarę upływu lat, obszar dzielnicy został systematycznie włączany do Częstochowy. Kamień oraz Aniołów przyłączono do miasta w latach 1928–1930. W 1952 roku nastąpiło włączenie Wyczerp Dolnych, a w 1977 roku do Częstochowy dołączono Wyczerpy Górne oraz Rząsawę.

Wyczerpy doświadczyły intensywnego rozwoju, szczególnie w latach 90. XX wieku, kiedy to rozpoczęto budowę nowych osiedli mieszkaniowych oraz kolonii domów jednorodzinnych i szeregowych. Przemiany te znacząco wpłynęły na charakter dzielnicy.

Demografia

Na dzień 31 marca 2022 roku w dzielnicy zamieszkiwało 8 612 osób, co odpowiada 4,18% populacji Częstochowy.

Transport

W zakresie komunikacji, ulica Warszawska odgrywa kluczową rolę jako główny ciąg komunikacyjny dzielnicy, będąc częścią drogi krajowej nr 91, ulica Warszawska.

Dodatkowo, przez ten obszar przebiega istotna linia kolejowa nr 1, pierwotnie znana jako Kolej Warszawsko-Wiedeńska. Warto zauważyć, że na tej linii znajduje się przystanek osobowy Częstochowa Aniołów, który ułatwia mieszkańcom oraz turystom dostęp do tej części miasta.

Obok przystanku Częstochowa Aniołów, zlokalizowany jest również posterunek odgałęźny Wyczerpy, przy którym startuje linia kolejowa numer 146. Ta linia prowadzi do stacji Chorzew Siemkowice, a na trasie niej znajduje się przystanek Rząsawa, który jednak wchodzi w granice gminy Rędziny.

Architektura i urbanistyka

W architekturze dzielnicy można zauważyć przewagę niskiej zabudowy, która jest wzbogacona o różnorodne zakłady i warsztaty rzemieślnicze. Na Wyczerpach znajdują się także bloki mieszkalne oraz szeregowce, co wzbogaca krajobraz tej okolicy. Zabudowa Wyczerp oraz Aniołowa charakteryzuje się dość zwartą formą. Mimo iż mieszkańcy rozróżniają obie osiedla, niełatwo byłoby ustalić precyzyjną granicę pomiędzy nimi.

W północnej części tej dzielnicy leżą osiedla Rząsawa oraz Zagajnik, które, oddalone od siebie, zachowały w dużej mierze rolniczy charakter. Oba te obszary prezentują zupełnie inny styl życia niż gęsto zabudowane centralne części.

Dodatkowo, w dzielnicy wyróżnia się ulica Drogowców, przy której znajdują się obiekty usługowo-handlowe. Warto zwrócić uwagę na centrum handlowe Aniołów Park, które zostało utworzone na terenie byłego hipermarketu Tesco. Symboliczne dla tego miejsca są także inne obiekty, takie jak Hotel Scout oraz popularne salony meblowe, w tym Agata, Vox oraz Kler.

Religia

W dzielnicy znajduje się trzy rzymskokatolickie parafie, każda z nich posiada bogatą historię oraz kulturę. Oto ich krótka charakterystyka:

• Pierwsza z nich to Parafia Opatrzności Bożej usytuowana na Kamieniu, która została erygowana w 1950 roku,
• Kolejna to Parafia św. Jacka w Wyczerpach, powstała w 1982 roku,
• Ostatnia to Parafia Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Rząsawie, która została erygowana w 1990 roku.

Każda z tych parafii odgrywa znaczącą rolę w duchowym życiu mieszkańców, oferując różnorodne aktywności religijne oraz wspólnotowe.

---

Oceń: Wyczerpy-Aniołów

---