Dźbów

---

Historia

Wieś Dźbów, będąca niegdyś królewskim miejscem, ma długą historię sięgającą XV wieku. W latach 1470–1480 znajdowała się pod jurysdykcją parafii św. Zygmunta z Częstochowy, która była administrowana przez paulinów z Jasnogórskiego klasztoru w okresie od 1747 do 1866 roku. Rozwój Dźbowa rozpoczął się w XVII wieku, kiedy to zbudowano kuźnicę oraz rozpoczęto wydobycie rudy żelaza. W 1834 roku działała tam kopalnia rud żelaza „Antoni”.

W dramatach września 1863 roku, pod wpływem powstania styczniowego, Rosjanie przekazali 12 chłopom broń, nakazując im atakowanie powstańców. Porucznik Kraszewski z oddziałem składającym się z 60 ludzi otrzymał rozkaz odebrania broni 28 września 1863 roku oraz ukarania sprawców. Dwóch chłopów, którzy bronili się w swoich domach, zostało zastrzelonych, a czterech powieszonych; pozostali zostali ułaskawieni. Wielu z nich złożyło przysięgę wierności Rządowi Narodowemu, a jeden z nich oddał życie w walkach pod Kocinem.

Dnia 12 października 1863 roku wykonano wyrok śmierci na dwóch dowódcach powstańczych – poruczniku Konstantym Kraszewskim oraz kapitanie Janie Przybyłowiczu, a także na szeregowym Kondrateńce, Rosjaninie, który walczył po stronie powstańców.

Po zakończeniu powstania, w 1867 roku powstał folwark dźbowski z klasycystycznym zespołem dworskim otoczonym parkiem, którego pozostałości można zobaczyć do dzisiaj. W roku 1897 rozpoczęto odkrywkowe wydobycie rud żelaza w rejonie Dźbowa. Gmina Dźbów istniała aż do 1954 roku, a następnie, w latach 1954–1972, wieś stała się siedzibą władz gromady Dźbów. W 1977 roku Dźbów został oficjalnie włączony do Częstochowy.

Obecnie

Dźbów to niewielka, licząca około pięciu tysięcy mieszkańców dzielnica Częstochowy, w której znaczna część osób mieszka w osiedlu pogórniczym, zlokalizowanym w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 908. Ta ważna trasa łączy Częstochowę z Tarnowskimi Górami. W 2005 roku oddano do użytku dwa budynki mieszkalne, w których znajdują się mieszkania komunalne.

W Dźbowie znajduje się również pomnik legionistów, którzy polegli w obronie Ojczyzny. Został on wzniesiony w 1938 roku, a po zniszczeniach dokonanych przez Niemców w 1946 roku, został odbudowany i w 2013 roku przeszedł restaurację.

Dzięki różnorodnym instytucjom religijnym, Dźbów oferuje mieszkańcom dostęp do trzech parafii rzymskokatolickich: parafia Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus, parafia Nawrócenia świętego Pawła, która znajduje się na Sabinowie, oraz parafia Świętej Kingi Dziewicy w Kuźnicy.

Osiedle pełni też rolę edukacyjną z placówkami oświatowymi takimi jak Przedszkole Miejskie oraz Szkoła Podstawowa nr 52. Warto wspomnieć o obecności Ochotniczej Straży Pożarnej, która została założona w 1924 roku. Obecnie jednostka dysponuje trzema samochodami ratowniczo-gaśniczymi, w tym Fordem Transit GLBM 0,25/0,4, zakupionym przez Urząd Miasta w 2006 roku oraz Star 266 GBM 2,5/8.

W skład jednostki wchodzi około 25 członków czynnych oraz 5 członków honorowych, a także 12 członków Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Od 2012 roku jednostka posiada także pojazd gaśniczy Iveco Magirus 120-25 GBA2,5/24, który był użytkowany do października 2014 roku. Na 90-lecie jednostki, z pomocą Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, zakupiono nowy pojazd gaśniczy GCBA 3,5/35 Mercedes Benz Atego 1530 AF. Obecnie jednostka działa w systemie KSRG.

Gospodarka

W 1834 roku w rejonie Dźbowa rozpoczęła swoją działalność kopalnia rud żelaza znana jako „Antoni”. W 1897 roku zainicjowano wydobycie odkrywkowe oraz wieloszybowe w okolicach tej miejscowości. Przełom XIX i XX wieku przyniósł powstanie kopalni „Maria”, która dysponowała dwudziestoma szybami. Natomiast w latach 1935–1936 funkcjonowała podziemna kopalnia „Aleksander III”, będąca własnością firmy „Wspólnota interesów” Zakłady Górniczo-Hutnicze S.A. z Częstochowy. W okresie niemieckiej okupacji aktywność wydobywcza została wznowiona przez kopalnię „Karol”. Dźbów dysponował również licznymi placówkami handlowymi oraz przemysłowymi, w tym parkiem przemysłowym „Barbara”, zlokalizowanym przy ulicy Wilgowej w pobliżu nieczynnej już kopalni o tej samej nazwie.

Kopalnia rud żelaza „Barbara” rozpoczęła swoją działalność 1 grudnia 1954 roku. Rok później powstała sortownia rudy, którą zlikwidowano w 1964 roku. W 1918 roku w Przedsiębiorstwie Kopalń Rud Żelaza Dźbów zbudowano piętnaście pieców prażalniczych, ale zakład został zamknięty w 1969 roku. W okolicy Sabinowa funkcjonowały piece prażalnicze należące do zakładów górniczo-hutniczych „Sabinów” S.A., które mieściły się przy ulicy Żyznej 15.

W 2009 roku oddano do użytku nowy obiekt handlowy, który powstał na terenie byłego pawilonu handlowego, usytuowanego pomiędzy osiedlem pogórniczym a Gimnazjum. Obiekt ten zarządzany jest przez supermarket Simply, należący do grupy Auchan. Od 2014 roku trwają prace nad budową Specjalnej Strefy Ekonomicznej, której lokalizacja znajduje się na południe od ulicy Leśnej. Realizacja tego projektu ma na celu przyciągnięcie inwestorów do regionu, uzupełniając rozwój terenów pohutnicznych w Częstochowie.

Sport

W dzielnicy działał klub sportowy Górnik Dźbów, który został założony w 1946 roku. Przez następne lata, jego drużyna piłkarska aktywnie brała udział w różnych ligach. W okresie od 1957 do 1960 roku zespół grał w C Klasie, w grupie II częstochowskiej, co odpowiadało szóstemu poziomowi rozgrywek piłkarskich w Polsce.

W sezonie 1962/1963 klub uzyskał awans do zagłębiowskiej A Klasy, co stanowiło już czwarty poziom rywalizacji. Kolejny znaczący krok w historii klubu miał miejsce w latach 1967-1975, kiedy to drużyna uczestniczyła w częstochowskiej A Klasie, będącej piątą ligą na krajowej mapie sportowej. Natomiast w latach 1985-1987 zespół rywalizował na poziomie klasy okręgowej, co czyniło ten okres dość intensywnym dla Górnika Dźbów.

W 2002 roku, w wyniku nowatorskiego podejścia do rozwoju sportowego, klub zdecydował się na połączenie z Stradom Częstochowa, co miało na celu dalsze wzmocnienie infrastruktury i możliwości kibiców oraz zawodników.

Komunikacja

W danej dzielnicy możemy skorzystać z linii autobusowych, które oferują różnorodne połączenia. Linia 33 kursuje w kierunku Wąsosza, a dodatkowo na trasę do Dźbowa dojeżdżają linie 21, 23 oraz 38, które kończą swoje kursy w tym rejonie. Wybrane kursy linii 33 maja rozkład zakończenia przy nowej pętli znajdującej się przy ulicy Przyjemnej.

Warto zauważyć, że do końca kwietnia 2009 roku, linia 23 realizowała również kursy do Blachowni, co dodatkowo wzbogacało możliwości komunikacyjne w tej części miasta. Podmiejskie linie PKS Częstochowa, takie jak 101, 102, 103, 104 oraz 106, również zapewniają dobre połączenie ze Śródmieściem Częstochowy.

Na granicy Częstochowy oraz gminy Konopiska znajduje się ważny węzeł drogowy, który łączy autostradę A1 z drogą wojewódzką DW908, co ułatwia dostęp do innych miejscowości w regionie.

---

Oceń: Dźbów

---