Halina Jabłońska

Wojsko i służby mundurowe

Halina Jabłońska, znana pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Barbara”, „Danuta” oraz „96”, urodziła się 2 grudnia 1915 roku w Częstochowie. Jej życie zakończyło się 8 lutego 1996 roku w Verdelais. Była wybitną postacią w polskim ruchu niepodległościowym oraz wojskowym.

Halina Jabłońska była zaangażowana w działalność Młodzieży Wszechpolskiej, a także pełniła rolę komendantki w Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet. W kontekście Armii Krajowej zdobyła tytuł kapitana, co podkreśla jej znaczenie w strukturach wojskowych w czasie II wojny światowej. Dodatkowo, zajmowała stanowisko zastępczyni dowódcy Wojskowej Służby Kobiet, co świadczy o jej odpowiedzialności oraz przywódczych zdolnościach.

Halina Jabłońska była również uczestniczką powstania warszawskiego, gdzie miała okazję wykazać się w trudnych warunkach konfliktu. Za swoje zasługi w walce o niepodległość Polski została odznaczona wieloma honorowymi odznaczeniami, w tym Krzyżem Walecznych oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Życiorys

Halina Jabłońska urodziła się w Częstochowie, jako córka inżyniera Henryka Jabłońskiego oraz jego małżonki Zofii. Egzamin maturalny ukończyła w 1934 roku, a następnie rozpoczęła studia z zakresu historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, które pomyślnie zakończyła w 1938 roku. W tym samym okresie aktywnie angażowała się w działania Młodzieży Wszechpolskiej. 25 maja 1938 roku na zgromadzeniu Stowarzyszenia Byłych Studentek UJ „Jedność”, wygłosiła referat, w którym postulowała wprowadzenie klauzuli numerus nullus, mającej na celu zakaz przyjmowania Żydów na Uniwersytet Jagielloński.

W obliczu niemieckiej okupacji, Halina powróciła do Częstochowy, gdzie związała się z narodowym odłamem ruchu oporu. W okresie od grudnia 1939 roku do maja 1940 roku pracowała jako sekretarka w kopalni w Konopiskach, równocześnie uczestnicząc w działalności podziemnej komórki sabotażowej. Następnie przeniosła się do Warszawy, gdzie przedwojenna znajomość z Władysławem Jaworskim umożliwiła jej przyłączenie się do Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). Do sierpnia 1944 roku pełniła rolę łączniczki Jaworskiego oraz współpracownicy w Wydziale Organizacyjnym i Łączności Organizacyjnej Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego oraz Komendy Głównej NOW. W ramach swoich obowiązków zajmowała się m.in. współpracą z siecią kurierską i kolportażową oraz utrzymywaniem kontaktów z Wydziałem Łączności Konspiracyjnej Komendy Głównej ZWZ/AK, w tym w sprawach dotyczących łączności radiowej i kurierskiej z rządem w Londynie.

Halina Jabłońska działała także w redakcji pisma „Walka”, a także tổ przechowywała archiwum organizacyjne Stronnictwa Narodowego. W kwietniu lub sierpniu 1943 roku została mianowana komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet, co umożliwiło jej zreorganizowanie i usprawnienie pracy centrali oraz struktur terenowych NOWK. W czasie rozłamu w podziemnym ruchu narodowym opowiedziała się za scaleniem z Armią Krajową, co przyczyniło się do zatrzymania większości członkiń NOWK w organizacji, zamiast przejście do Pomocniczej Służby Kobiet NSZ.

W lipcu 1944 roku, z inicjatywy władzy wojskowej, ze swoimi blisko 8000 podkomendnych, podporządkowała się Wojskowej Służbie Kobiet AK, a sama uzyskała stanowisko II zastępczyni dowódcy WSK. Podczas powstania warszawskiego działała na Starym Mieście oraz w Śródmieściu Północnym, organizując wsparcie kwatermistrzowskie i sanitarne dla walczących oddziałów. Pełniła także funkcję łączniczki kanałowej. 30 września 1944 roku uzyskała stopień kapitana AK. Po upadku powstania, wypełniając polecenia dowódcy WSK, Marii Wittek, udała się do niewoli niemieckiej, aby zająć się opieką nad najmłodszymi jeńcami.

Jako jeniec, Halina trafiła do Stalagu XI B Fallingbostel, Oflagu XI B/z w Bergen-Belsen oraz Stalagu VI C Oberlangen, gdzie pełniła rolę zastępcy komendantki polskich kobiet-jeńców. 12 kwietnia 1945 roku, została uwolniona przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka. Trzy miesiące później znalazła się we Włoszech, gdzie dołączyła do 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Andersa. Od jesieni 1946 roku mieszkała w Wielkiej Brytanii, będąc żołnierzem Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji w czerwcu 1948 roku, osiedliła się na krótko we Francji, gdzie pracowała jako kelnerka, a później z drugim mężem spędziła kilka lat w Algierii, zanim powrócili do Francji. Halina Jabłońska zmarła 8 lutego 1996 roku w Verdelais w Akwitanii i została pochowana na cmentarzu w Ambarès-et-Lagrave.

Życie prywatne

W 1939 roku Halina poślubiła Leona Ter-Oganiana, który po wojnie aktywnie działał na rzecz społeczności ormiańskiej w Polsce. Ich małżeństwo zakończyło się rozwodem. Kolejne małżeństwo z Guya Chotardem, francuskim pilotem i członkiem Résistance, przyniosło jej czworo dzieci.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l Powstańcze biogramy ↓.
  2. Komorowski 2014 ↓, s. 308.
  3. Komorowski 2014 ↓, s. 307–308.
  4. Orędownik 1938 ↓, s. 5.
  5. a b c d e f g h Komorowski 2014 ↓, s. 307.

Oceń: Halina Jabłońska

★★★★★
Średnia ocena:4.65 Liczba ocen:21