Ksawery Józef Karol Zalewski, urodzony 4 listopada 1895 roku w Częstochowie, to postać o bogatej biografii, która pozostawiła trwały ślad w historii Polski. Zmarł 17 lutego 1939 roku w Teheranie.
Był rotmistrzem Wojska Polskiego oraz odznaczony Kawalerem Orderu Virtuti Militari, co podkreśla jego odwagę i poświęcenie w służbie dla kraju. Ponadto, Zalewski angażował się w działania niepodległościowe, a jego praca jako urzędnik konsularny i dyplomata dowodzi, że jego życie wypełnione było misją służenia Polsce w trudnych czasach.
Życiorys
Ksawery Józef Karol Zalewski urodził się jako syn Kazimierza Władysława Zygmunta z Sieradowic w powiecie kieleckim oraz Leokadii Walerii Jabłońskiej z Rudnik w powiecie opatowskim. W 1914 roku z sukcesem ukończył maturę w Szkole Handlowej w Radomiu. W latach 1912–1913 aktywnie uczestniczył w organizacji Zarzewie w Radomiu, będąc wówczas współpracownikiem Antoniego Jabłońskiego i Stanisława Dereńskiego. Od 1912 roku był członkiem Związku Strzeleckiego.
Podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie przeniósł się do Paryża, gdzie kontynuował edukację w École de Science Politique. W sierpniu 1914 roku wstąpił do szwadronu Władysława Beliny-Prażmowskiego, dołączając tym samym do swojego ciotecznego brata, Antoniego Jabłońskiego, który był jednym z członków tzw. Pierwszej Siódemki Beliny-Prażmowskiego.
Kiedy służył w 1 pułku ułanów Legionów Polskich, przeszedł cały szlak bojowy I Brygady. Otrzymał order Virtuti Militari za heroiczny czyn z listopada 1914 roku, w trakcie patrolu w okolicy Wolbromia, gdzie zdołał uratować życie swojemu towarzyszowi, zdobywając jednocześnie cenne dokumenty z rąk nieprzyjaciela. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku uczęszczał na kawaleryjski kurs oficerski w Ostrołęce, który ukończył z dobrymi wynikami. W tym czasie miał stopień kaprala. W lipcu 1917 roku, razem z innymi żołnierzami I Brygady, odmówił złożenia przysięgi wierności cesarzowi Niemiec Wilhelmowi II i w rezultacie został internowany, najpierw w Szczypiornie, a później w Łomży.
W okresie od marca do listopada 1918 roku aktywnie działał w radomskim POW. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w listopadzie 1918 roku, rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, biorąc udział w formowaniu 1 pułku ułanów, który później przekształcił się w 1 pułk szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. W grudniu 1918 roku odznaczył się jako dowódca plutonu podczas pierwszej bitwy pod Dołhobyczowem. Uczestniczył we wszystkich działaniach bojowych pułku aż do zdobycia Wilna 19 kwietnia 1919 roku, kiedy to doznał rany w komorę serca. Dzięki szybkiemu przewiezieniu do Warszawy oraz operacji w Szpitalu Ujazdowskim, udało mu się wrócić do zdrowia. Po okresie rekonwalescencji pracował w Departamencie Kawalerii MSWojsk. do 1921 roku, uzyskując w międzyczasie stopień rotmistrza ze starszeństwem od 1 kwietnia 1921. W 1934 roku był zarejestrowany w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Warszawie Miasto III, posiadając przydział w rezerwie do 1 pułku szwoleżerów.
W 1925 roku rozpoczął karierę w polskiej służbie zagranicznej, gdzie pełnił różne funkcje, w tym jako pracownik w Konsulacie Generalnym RP w Lille (1925–1926), w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (1926), sekretarz Konsulatu Generalnego w Tbilisi (1926–1932), pracownika Referatu Sowieckiego MSZ (1932–1936), a także konsula i kierownika Konsulatu Generalnego w Tbilisi (1936–1937). Na początku 1938 roku objął tytularne stanowisko I sekretarza Poselstwa Polskiego w Teheranie. Zmarł tam 17 lutego 1939 roku i został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera A17-8-23/24).
W życiu osobistym Ksawery Zalewski był żonaty z Marią z Leweckich, z którą miał syna Jerzego. Jego wnukiem jest Paweł Zalewski.
Ordery i odznaczenia
Ksawery Józef Karol Zalewski odegrał istotną rolę w historii Polski, a jego działalność została dostrzegona przez liczne odznaczenia, które świadczą o jego zasługach i poświęceniu dla kraju.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5454, przyznany 17 maja 1922 roku,
- Krzyż Niepodległości, nadany 7 lipca 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych przyznany czterokrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- JerzyJ. Zalewski JerzyJ., "Przepowiednia częściowo spełniona" 13-14, 2017 r., ISBN 978-83-65705-40-2.
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 11.01.1923 r., s. 33.
- Księga Jazdy Polskiej 1938 r., s. 424.
- M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 r., s. 118, 585.
- Rocznik Służby Zagranicznej 1938 r., s. 89, 239, 246.
- Rocznik Służby Zagranicznej 1938 r., s. 239.
- CAW, sygn. I.120.1.125 s. 11.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Kazimierz Busler | Witold Gokieli | Przemysław Szudek | Mieczysław Sokołowski (żołnierz) | Zbigniew Sikora | Andrzej Szymonik | Stanisław Belof | Józef Parczyński | Henryk Glapiński | Artur Kozłowski (oficer) | Stanisław Piotrowski (1895–1940) | Wiesław Kukuła | Halina Jabłońska | Tadeusz Szczurek | Stefan Bielecki | Jerzy Jan Kurpiński | Mieczysław Morawski | Jan Pełka | Henryk Wąsala | Ludomir ŁuczkowskiOceń: Ksawery Józef Karol Zalewski