Przemysław Andrzej Szudek, znany również pod pseudonimem Wiktor, urodził się 13 grudnia 1921 roku w Częstochowie. Jego życie obfitowało w niezwykłe wydarzenia, a zmarł 12 stycznia 2008 roku w Londynie. Był on odważnym oficerem Armii Krajowej, który brał udział w heroicznych działaniach w obronie Polski.
W trakcie II wojny światowej Szudek stał się również więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych, gdzie doświadczył niewyobrażalnych trudności i cierpień. Po wojnie pełnił funkcję adiutanta prezydenta Augusta Zaleskiego, co podkreśla jego znaczenie w historii Polski.
Poza działalnością wojskową, Szudek był także autorem licznych wspomnień oraz opracowań dotyczących historii wojskowości, co przyczynia się do zachowania pamięci o ważnych wydarzeniach z przeszłości.
Życiorys
Przemysław Szudek przyszedł na świat jako syn Marii z Rychterów oraz Wojciecha Szudka, który pełnił rolę porucznika Wojska Polskiego. W latach 1922–1942 pracował jako urzędnik bankowy w Warszawie. Już 15 października 1939 roku złożył przysięgę w Polskiej Organizacji Zbrojnej (POZ). Początkowo zaangażowany był w wydział organizacyjny Komendy Głównej POZ, a później w grupie operacyjnej „Żbik”. Po tym, jak zagroziło mu aresztowanie, został przeniesiony do Komendy Okręgu Lubelskiego POZ.
W wyniku połączenia Polskiej Organizacji Zbrojnej z Armią Krajową ukończył konspiracyjną podchorążówkę. Został awansowany na podporucznika i przydzielony na stanowisko kierownika odbioru zrzutów w Opolu Lubelskim. Niestety, 17 grudnia 1942 roku aresztowało go Gestapo na ulicach Lublina, gdzie przeszedł brutalne, wielomiesięczne śledztwo na Zamku Lubelskim.
Po tym doświadczeniu trafił do obozu koncentracyjnego KL Majdanek, a potem do KL Auschwitz. Udało mu się przeżyć te tragiczne czasy dzięki odważnej pomocy wielu ludzi, a sam także wspierał swoich współwięźniów, w tym Tadeusza Borowskiego. Jesienią 1944 roku, razem z Tadeuszem Borowskim i Włodzimierzem Fijałkowskim, został przetransportowany do obozu Dautmergen w Niemczech, gdzie po przybyciu transportu więźniów z Auschwitz, utworzono podobóz Natzweiler-Struthof.
W styczniu 1945 roku, dzięki wsparciu francuskich robotników przymusowych, udało mu się zbiec i przez wyzwoloną Francję dotarł do Londynu. Tam przeszedł pozytywną weryfikację jako podporucznik piechoty. Wkrótce został wysłany na tajną misję do Polski, mając za zadanie sprowadzenie do Wielkiej Brytanii rodzin żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, które były zagrożone aresztowaniem. Misja ta zakończyła się całkowitym sukcesem.
W grudniu 1946 roku przyjął służbę w wojskach lądowych armii brytyjskiej, gdzie brał udział w tajnych operacjach, w tym na Półwyspie Malajskim, gdzie jako podpułkownik zwalczał komunistyczną partyzantkę. Później pełnił również obowiązki adiutanta prezydenta RP na uchodźstwie, Augusta Zaleskiego. Na zasłużonej emeryturze oddał się badaniom historycznym oraz pracy pisarskiej i publicystycznej.
Był pierwszym przewodniczącym Rady Naukowej Muzeum Instytutu Tarnogórskiego oraz Instytutu Tarnogórskiego i Muzeum. Przemysław Szudek zmarł w Londynie 12 stycznia 2008 roku i został pochowany na polskim cmentarzu Gunnersbury.
Ordery i odznaczenia
Przemysław Szudek otrzymał szereg wyróżnień za swoje zasługi w różnych dziedzinach. Wśród najważniejszych odznaczeń, które mu przyznano, znajdują się:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 15 lipca 1963 roku, za wybitne zasługi w służbie państwowej,
- Krzyż Walecznych, który otrzymał w 1942 roku.
Przypisy
- Przemysław A. Szudek: Wspomnienia oficera do zadań specjalnych, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 11.2021 r., ISBN 978-83-7399-532-1.
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, 31.12.1963 r., s. 50, nr 5.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Mieczysław Sokołowski (żołnierz) | Zbigniew Sikora | Andrzej Szymonik | Stanisław Belof | Józef Parczyński | Henryk Glapiński | Artur Kozłowski (oficer) | Tadeusz Kern-Jędrychowski | Hieronim Dudwał | Wacław Zatorski | Witold Gokieli | Kazimierz Busler | Ksawery Józef Karol Zalewski | Stanisław Piotrowski (1895–1940) | Wiesław Kukuła | Halina Jabłońska | Tadeusz Szczurek | Stefan Bielecki | Jerzy Jan Kurpiński | Mieczysław MorawskiOceń: Przemysław Szudek