Anna Danuta Wypych-Gawrońska, która przyszła na świat w 1966 roku w Częstochowie, to znacząca postać w dziedzinie nauk humanistycznych. Jest polską kulturoznawczynią oraz literaturoznawczynią, która swoją wiedzą i doświadczeniem ma istotny wpływ na rozwój akademicki w Polsce.
Wypych-Gawrońska zajmuje wysoką pozycję w środowisku akademickim, pełniąc rolę profesora nauk humanistycznych. Wyróżnia się jako rektor Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie, gdzie sprawowała swoje obowiązki w kadencjach 2016–2020 oraz 2020–2024. Jej kadencje na tym stanowisku są dowodem na jej zaangażowanie w rozwój instytucji oraz kształcenie przyszłych pokoleń.
Życiorys
Anna Wypych-Gawrońska jest wybitną osobą w dziedzinie literaturoznawstwa i historii teatru. Ukończyła liceum ogólnokształcące w Zawierciu, a także szkołę muzyczną II stopnia w klasie fortepianu w Częstochowie. W 1989 roku zdobyła dyplom w dziedzinie kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim, co otworzyło przed nią drzwi do dalszego kształcenia. Następnie podjęła studia doktoranckie na Uniwersycie Jagiellońskim.
W 1995 roku obroniła pracę doktorską, uzyskując stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Jej rozprawa nosiła tytuł Lwowski teatr operowy i operetkowy w latach 1872–1918. Z kolei w 2007 roku na tej samej uczelni habilitowała się, przedstawiając dorobek naukowy oraz rozprawę pt. Warszawski teatr operowy w latach 1832–1880. W 2018 roku z rąk akademickich otrzymała tytuł profesora nauk humanistycznych.
Od lat 90. Wypych-Gawrońska jest związana z Akademią im. Jana Długosza w Częstochowie, gdzie osiągnęła tytuł profesora nadzwyczajnego. W 2006 roku objęła stanowisko zastępcy dyrektora ds. nauki w Instytucie Filologii Polskiej, a dwa lata później pełniła rolę prodziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego ds. nauki. W 2012 roku została prorektorem AJD ds. rozwoju, a w następnych wyborach, w 2016 roku, jej zasługi zostały nagrodzone – została rektorem uczelni na czteroletnią kadencję.
W klimacie jej kadencji, 1 czerwca 2018 roku, akademia przekształciła się w Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. W 2020 roku została wybrana na rektora drugiej kadencji, a podczas niej, 1 czerwca 2023 roku, uczelnia powróciła do nazwy Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie.
Anna Wypych-Gawrońska jest aktywną członkinią Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza oraz Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych. Pełni również funkcje przewodniczącej rady artystycznej Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, a także rady muzealnej Muzeum Częstochowskiego. Wzięła też aktywny udział w pracach jako zastępczyni redaktora naczelnego czasopisma „Irydion. Literatura-Teatr-Kultura”.
Wśród jej licznych obowiązków można wymienić też miejsca zajmowane w regionalnych i krajowych strukturach, takich jak zastępczyni przewodniczącego Regionalnej Konferencji Rektorów Uczelni Akademickich oraz zastępczyni przewodniczącego Konferencji Rektorów Uczelni Pedagogicznych. Jako członkini rady Fundacji Rektorów Polskich Wypych-Gawrońska znacznie przyczyniła się do historii polskiego szkolnictwa wyższego.
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2024 roku Anna Wypych-Gawrońska otrzymała prestiżowe wyróżnienie, jakim jest Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
W 2007 roku została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi za swoje zasługi.
W 2021 roku uhonorowano ją nadaniem tytułu doktora honoris causa przez Wołyński Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w Łucku.
Przypisy
- M.P. z 2024 r. poz. 962
- Władze, rkrua.pl [zarchiwizowane 15.10.2022 r.]
- KRUPed: Władze, aps.edu.pl [zarchiwizowane 14.08.2022 r.]
- Rada, frp.org.pl [zarchiwizowane 13.10.2022 r.]
- Rektor UHP doktorem honoris causa uniwersytetu w Łucku [online], forumakademickie.pl, 03.08.2021 r. [dostęp 13.10.2022 r.]
- Prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska po raz drugi została rektorem Uniwersytetu im. Jana Długosza [online], radiojura.pl, 03.06.2020 r. [dostęp 03.06.2020 r.]
- a b c Prof. dr hab. Anna Danuta Wypych-Gawrońska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 13.04.2016 r.]
- a b c d Dr hab., prof. nadzw. AJD Anna Wypych-Gawrońska: Krótki życiorys naukowo-dydaktyczny, ajd.czest.pl [zarchiwizowane 13.08.2016 r.]
- a b c d e Prof. Anna Wypych-Gawrońska rektorem Akademii Jana Długosza w Częstochowie [online], perspektywy.pl, 13.04.2016 r. [dostęp 13.04.2016 r.]
- M.P. z 2018 r. poz. 252
- M.P. z 2008 r. nr 2, poz. 21
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Michał Rawita Witanowski | Aleksander Jaśkiewicz | Andrzej Paluchowski | Wojciech Sitek | Zdzisław Szczepański | Kazimierz Zarankiewicz | Maria Uziembło | Paweł Łukaszewski | Wojbor A. Woyczyński | Antoni Basiński | Bogdana Carpenter | Wacław Tokarz | Felicjan Zygmunt Piątkowski | Tadeusz Gałkowski | Józef Andrzej Gierowski | Andrzej Włodarek | Jacek Otlewski | Maria Białobrzeska (botanik) | Stanisław Drobniak | Eugenia SobkowskaOceń: Anna Wypych-Gawrońska