Marian Eiger

---

Życiorys

Marian Eiger, syn Jakuba Eigera, który odszedł w 1888 roku, był znaczącą postacią w dziedzinie medycyny. Jego matką była Franciszka Mendelson, żyjąca w latach 1836–1894. Pochodził z prestiżowej żydowskiej rodziny rabinów, a jego historycznym przodkiem był Akiwa Eger (1761–1837).

Eiger rozpoczął swoją edukację w gimnazjum w Warszawie, a następnie kontynuował studia medyczne na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. W późniejszych latach studiował również na Uniwersytecie w Dorpacie oraz Uniwersytecie Moskiewskim. W gronie jego nauczycieli znaleźli się m.in. Feliks Nawrocki i Michaił Nikiforow. Po ukończeniu studiów w 1899 roku spędził następne pięć lat na praktykach w Berlinie, gdzie pracował u takich specjalistów jak Mendel, Fränkla i Richtera.

W okresie wojny rosyjsko-japońskiej, pomiędzy 1905 a 1906 rokiem, Eiger pełnił funkcję lekarza wojskowego oraz konsultanta w Port Arthur. Po tym czasie osiedlił się w Warszawie w 1907 roku, gdzie współpracował z Kliniką Teodora Dunina oraz Szpitalem Dzieciątka Jezus, zatrudniając się u Przewoskiego i Dmochowskiego. W 1909 roku przedstawił swoją dysertację w Moskwie, co umożliwiło mu uzyskanie tytułu doktora medycyny.

Od 1910 do 1914 roku Eiger był asystentem Napoleona Cybulskiego w Instytucie Fizjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1915 roku uzyskał tytuł Privatdozent na Uniwersytecie w Bernie, prowadząc wykłady z zakresu fizjologii aż do 1919 roku. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę powrócił do kraju, angażując się aktywnie w wojnie z bolszewikami.

W dniu 24 czerwca 1920 roku Eiger został zatwierdzony w stopniu podpułkownika w Korpusie Lekarskim, przydzielając go do grupy oficerów byłych Korpusów Wschodnich. Jego zaangażowanie w działania wojenne obejmowało również członkostwo w Wojskowej Radzie Sanitarnej w Warszawie. W sierpniu 1920 roku został mianowany kierownikiem wszystkich szpitali wojskowych w Zagłębiu Dąbrowskim. Po przejściu do rezerwy w 1922 roku, uzyskał przydział do kompanii zapasowej sanitarnej Nr 9 oraz do 9 batalionu sanitarnego w Siedlcach.

W 1922 roku Eiger objął katedrę fizjologii na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po zakończeniu kariery zawodowej w 1938 roku, osiedlił się w Warszawie, gdzie zmarł nagle na zawał serca 20 lipca 1939 roku w Krynicy. Został pochowany 24 lipca na cmentarzu żydowskim w Warszawie, położonym przy ulicy Okopowej, jednak dokładne miejsce jego grobu pozostaje nieznane.

W swojej karierze Eiger piastował również funkcję wiceprzewodniczącego Rady Akcjonariuszy Towarzystwa Fabryk Portland-Cementu Wysoka S.A. Był członkiem Towarzystwa Medycyny Społecznej w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie oraz Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. W 1920 roku odznaczono go Medalem Niepodległości.

Badania naukowe Eigera obejmowały zagadnienia takie jak automatyzm serca, elektrokardiografia, w której uznał się jednego z pionierów, regulacja przewspółczulna, wydzielanie żółci, a także endokrynna czynność trzustki oraz nowotworzenie.

Wybrane prace

Oto wybór prac autorstwa Mariana Eigera, które pochodzą z różnych okresów jego działalności naukowej. Poniżej prezentujemy ich zestawienie:

• Topografia zwojów nerwowych wewnątrzsercowych u świnki morskiej, myszy białej i człowieka. Warszawa : Towarzystwo Naukowe Warszawskie, 1911,
• Metoda elektrokardyograficzna, jej znaczenie, oraz zastosowanie kliniczne. Przegląd Lekarski 50, 6, ss. 77-80 i 7, ss. 96-99 (1911),
• Podstawy fizjologiczne elektrokardyografii. Kraków : Akademia Umiejętności, 1911,
• Die physiologischen Grundlagen der Elektrokardiographie. (1913),
• Das Elektrokardiogramm als Ausdruck der algebraischen Summe (bzw. Resultante) der Aktionsströme des einkammerigen und zweikammerigen Herzens. Die physiologischen Grundlagen der Elektrokardiographie. (1915),
• Krew W: Fizyologia człowieka T. I. Warszawa 1915 ss. 28-64,
• Doświadczalne badania choroby Basedowa. Przegląd Lekarski 55, 17, ss. 302-303 (1916),
• Elektryczność, wytwarzana przez ustrój żywy, jako zjawisko fizyczno-chemiczne przemiany materji. Lekarz Wojskowy 2, 12, ss. 358-372 (1921),
• Les ganglions et les cellules nerveuses sousendocardioques : leur role dans l’automatisme du coeur. Zürich : Ed. Art. Institut Orell Füssli, 1923,
• M. Eiger, F. Grossman, E. Klemczyński. Badania interferometryczne krwi w zastosowaniu do ciąży i raka macicy. Warszawa, 1927,
• Der Einfluss des Nervus Vagus auf die Glykogenbildung in der Leber und eine neue Methode zur Untersuchung des Leberstoffwechsels in seiner Abhängigkeit vom Nervensystem. Wilno, 1928,
• O badaniach interferometrycznych. Warszawa, 1929,
• Badania nad nowotworami doświadczalnemi. 1, Wpływ układu nerwowego mimowolnego oraz wpływ odżywiania na powstanie nowotworów doświadczalnych ; Djeta jako środek społeczno-leczniczy zapobiegawczy. Warszawa, 1930,
• Untersuchungen über experimentelle Geschwülste I. Mitteilung Der Einfluß des vegetativen Nervensystems und der Ernährung auf die Entstehung experimenteller Geschwülste. (1931),
• Próby przeciwfermentacyjnego leczenia raków i mięsaków szczurzych : doniesienie tymczasowe. Wilno, 1937,
• M. Eiger, M. Januszkiewiczowa. Padaczki i ich leczenie z punktu widzenia endokrynologii w świetle interferometrii : doniesienie tymczasowe. Warszawa, 1938.

Wszystkie te prace stanowią istotny wkład w rozwój dziedziny medycyny i biologii, a także oferują cenne wskazówki dotyczące badań w zakresie układu nerwowego i jego wpływu na różnorodne procesy fizjologiczne.

---

Oceń: Marian Eiger

---