Jerzy Zański

Medycyna i zdrowie

Jerzy Zański, znany również pod pseudonimami „Siedlecki” oraz „Borowski”, to postać, która na stałe wpisała się w historię Polski. Urodził się 2 marca 1909 roku w Częstochowie, a swoją działalność społeczną i patriotyczną rozwinął do czasów Drugiej Wojny Światowej. Miał miano doktora medycyny, co świadczy o jego wysokich kwalifikacjach oraz zaangażowaniu w pomoc innym.

Zański był również znanym narodowcem, co dodatkowo podkreśla jego zamiłowanie do polskiej kultury oraz historii. Jego zaangażowanie nie ograniczało się jednak tylko do pracy naukowej, ponieważ w okresie II Wojny Światowej wziął udział w Powstaniu Warszawskim, które miało miejsce w 1944 roku. Była to niezwykle ważna część jego życia, która pokazuje jego odwagę oraz determinację w walce o wolność.

W ciągu swojego życia Jerzy Zański aktywnie angażował się w różne inicjatywy społeczne, co pozwoliło mu zdobyć szacunek i uznanie wśród lokalnej społeczności. Zmarł 11 lipca 1971 roku, pozostawiając po sobie nie tylko osiągnięcia w dziedzinie medycyny, ale także niezatarte ślady w historii Polski.

Rodzina

Jerzy Zański pochodził z rodziny o bogatej historii. Był synem Tadeusza i Marii, a jego życie prywatne związane było z żoną Jadwigą, z domu Karwowska. Wspólnie mieli dwoje dzieci, zarówno syna, jak i córkę, którą była Barbara. Barbara później poślubiła Andrzeja Potworowskiego, znanego dyplomatę.

W rodzinie Jerzego warto również wspomnieć o jego siostrze Krystynie, która miała dwa małżeństwa, a jej drugim mężem był Adam Rapacki.

Życiorys

Jerzy Zański, po ukończeniu nauki na Wydziale Lekarskim UW, zaangażował się w życie akademickie Warszawy po przewrocie majowym. Wtedy to stał się częścią tajnych organizacji narodowych akademickiego środowiska, znanych jako „Zet”, gdzie gromadziło się wąskie grono najstarszych studentów, w tym również Wojciecha Wasiutyńskiego.

Następnie aktywnie działał w Obozie Narodowo-Radykalnym, a po wewnętrznym rozłamie, podjął współpracę z Rodziną Narodową „Falangą”. W trakcie II wojny światowej odegrał kluczową rolę w organizacji Pobudka, do której należał jako jeden z jej twórców. Po aresztowaniu Witolda Rościszewskiego, został liderem tej organizacji, a później angażował się w działalność Konfederacji Narodu.

W okresie wojny pełnił także funkcję lekarza naczelnego szpitala wojskowego, który mieścił się przy Zakroczymskiej, a równocześnie pracował w Państwowym Zakładzie Higieny jako epidemiolog. Jego zaangażowanie w działania niepodległościowe obejmowało również uczestnictwo w powstaniu warszawskim, gdzie był związany z oddziałem „Bakcyl” w polowym szpitalu na ul. Chmielnej 28, położonym w Śródmieściu Północ.

Po zakończeniu II wojny światowej, pełnił rolę kierownika Miejskiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi oraz Państwowego Inspektoratu Sanitarnego dla Miasta Łodzi. Tuż przed śmiercią pełnił ważną rolę jako konsultant w filmie Zbigniewa Kiersztejna „Rola stacji sanitarno-epidemiologicznej”, który zapoznawał widzów z funkcjonowaniem służby sanitarno-epidemiologicznej i powstał w 1970 roku.

Odznaczenia

Jerzy Zański otrzymał wiele wyróżnień w uznaniu za swoje zasługi. Wśród nich można wymienić:

  • odznakę honorową „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” w 1951 roku,
  • medal 10-lecia Polski Ludowej przyznany w 1955 roku.

Upamiętnienie

W 2000 roku, w mieście Łódź, na ulicy Stanisława Przybyszewskiego 10, zainstalowano tablicę poświęconą Jerzemu Zańskiemu.

Przypisy

  1. A. Kempa, M. Zawadzka, Tablice i napisy pamiątkowe poświęcone instytucjom i pracownikom służby zdrowia, „Kronikarz. Semestralny Biuletyn Informacyjny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi”, 2006/2007, nr 2 (10), s. 419.
  2. M. Gromulska, Państwowy Zakład Higieny w czasie wojny w latach 1939-1944, "Przegląd Epidemiologiczny", 62, 2008, nr 4, s. 721.
  3. W.J. Muszyński, Duch młodych. Organizacja Polska i Obóz Narodowo-Radykalny w latach 1934-1944. Od studenckiej rewolty do konspiracji niepodległościowej, IPN, Warszawa 2011, s. 57, przypis nr 152.
  4. Wojciech JerzyW.J. Muszyński Wojciech JerzyW.J., Duch młodych. Organizacja Polska i Obóz Narodowo-Radykalny w latach 1934-1944. Od studenckiej rewolty do konspiracji niepodległościowej, Warszawa: IPN, 2011, s. 59.
  5. Życiorys Prezydenta. zakonmaltanski.pl. 2007 r.
  6. Informacja ze strony www.sejm-wielki.pl
  7. Informacja ze strony Powstańcze biogramy
  8. Informacja ze strony sjp.pwn.pl [dostęp 26.07.2017 r.]
  9. Informacja ze strony Towarzystwa Warszawskiego Lekarskiego [dostęp 26.07.2017 r.]
  10. Informacja ze strony sfp.org.pl [dostęp 26.07.2017 r.]
  11. Monitor Polski, Nr A-64, Poz. 785.
  12. Uchwała Rady Państwa z dnia 13.01.1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.

Oceń: Jerzy Zański

★★★★★
Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:9