Berek Lajcher

---

Życiorys

Berek Lajcher wychował się w rodzinie żydowskiej, która miała za sobą proces asymilacji. Jego życie zaczęło się zmieniać, gdy w 1915 roku przeprowadził się do Warszawy, gdzie podjął naukę na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zaledwie kilka dni po odzyskaniu niepodległości, 11 listopada 1918 roku, zdecydował się wstąpić do Legii Akademickiej jako ochotnik. Niestety, ze względu na pogarszający się stan zdrowia, już 19 grudnia został zmuszony do rezygnacji z tej służby. Wkrótce po tym, w ramach wsparcia społecznego, zgłosił się na wolontariat do Szpitala Towarzystwa Dobroczynności dla Żydów w Częstochowie na kilka miesięcy.

W związku z ofensywą bolszewicką, która miała miejsce w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, Berek Lajcher 15 lipca 1920 roku ponownie zgłosił się ochotniczo do wojska. W tym czasie pracował w wojskowych służbach medycznych, a po zakończeniu służby, 6 kwietnia 1921 roku, powrócił do Warszawy, aby wznowić studia. Ukończył je w 1925 roku i rozpoczął karierę jako lekarz internista oraz specjalista w zakresie pediatrii.

Od 1927 roku osiedlił się w Wyszkowie, gdzie nie tylko praktykował jako lekarz, ale także angażował się w życie społeczne miasta. Działał w Towarzystwie Przyjaźni kasy Gemilut Chesed oraz Banku Kupieckiego, pełnił też funkcję przewodniczącego sekcji ćwiczeń sportowych Makabi Wyszków. Berek był również członkiem honorowym Związku Przemysłowców w Wyszkowie.

Wybuch II wojny światowej zastał Berka Lajchera w jego rodzinnym miasteczku, gdzie przebywał wraz z bliskimi. Wkrótce po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, tak jak wielu innych Żydów z Wyszkowa, musiał przenieść się do Węgrowa. W międzyczasie, prawdopodobnie na początku 1940 roku, uruchomił tam swoją praktykę lekarską. W Węgrowie pełnił ważną rolę w społeczności żydowskiej jako członek Rady Żydowskiej oraz prezes Żydowskiej Samopomocy Społecznej. Inicjował m.in. uruchomienie kuchni ludowej w węgrowskim getcie oraz organizował szpital i łaźnię do walki z tyfusem plamistym.

Berek Lajcher przetrwał pierwszą akcję likwidacyjną w getcie węgrowskim we wrześniu 1942 roku, a następnie znalazł się w nowo utworzonym, małym getcie. Niestety, podczas ostatecznej likwidacji getta, w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku, jego żona oraz 13-letni syn zostali zastrzeleni. Sam Berek został deportowany do obozu zagłady w Treblince, gdzie dotarł 1 maja 1943 roku. W obozie został przydzielony prawdopodobnie do komanda roboczego odpowiedzialnego za sortowanie odzieży i przygotowywanie jej do wysyłki do Niemiec.

W obozie Samuela Rajzmana oraz Stanisława Kona, Lajcher natychmiast zaangażował się w działania konspiracyjne. W krótkim czasie stał się jednym z liderów planowanego buntu. Niestety, zginął podczas powstania w Treblince, które miało miejsce 2 sierpnia 1943 roku.

---

Oceń: Berek Lajcher

---