Michał Hertz (chemik)

---

Rodzina

Michał Hertz był synem Jeruchema Hertza i Zysli z d. Werde. Miał brata bliźniaka, Szlamę Hertza, który był ojcem Alfreda Gabriela Hertza, znanego tomaszowianina. Alfred Hertz (1898–1942) był lekarzem internistą i pediatrą, a także uczestnikiem walk o niepodległość Polski, niestety zamordowanym przez okupanta hitlerowskiego. Michał Hertz wziął ślub z Eugenią Hartman (1878–1943). Para miała dwoje dzieci: syna Jana Adolfa Hertza (1905–1940), inżyniera chemika, który pracował w Tomaszowskiej Fabryce Sztucznego Jedwabiu oraz był działaczem sportowym i podporucznikiem rezerwy Wojska Polskiego, również zamordowanym w Katyniu, a także córkę Halinę Marię, która przyszła na świat 23 listopada 1908 roku w Tubize w Belgii.

Edukacja, praca i działalność społeczna

Michał Hertz uzyskał swoje wykształcenie w renomowanych instytucjach we Francji i Belgii, co stanowiło solidny fundament dla jego przyszłej kariery zawodowej. Wkrótce po ukończeniu studiów, rozpoczął pracę jako inżynier w belgijskiej fabryce sztucznego jedwabiu w Tubize. W 1911 roku, po kilku latach pracy za granicą, zdecydował się na powrót do rodzinnego kraju.

Od samego początku działalności Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu, która została założona w 1911 roku, Michał Hertz był bliskim współpracownikiem Feliksa Wiślickiego, dyrektora zarządzającego tymże zakładem. Jego zaangażowanie i umiejętności przyczyniły się do pomyślnego rozwoju fabryki. W 1933 roku, po objęciu przez Wiślickiego stanowiska prezesa Zarządu Spółki Akcyjnej TFSJ, Hertz przejął jego dotychczasową funkcję.

W okresie kryzysu gospodarczego lat 30. XX wieku, Michał Hertz oraz jego żona Eugenia aktywnie uczestniczyli w działalności dobroczynnej i społecznej. Przewodniczył Komitetowi Obywatelskiemu Pomocy Społecznej, który został powołany z inicjatywy starosty brzezińskiego. Ponadto, wspierał inicjatywy zmierzające do powołania parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Tomaszowie Mazowieckim.

W wyniku jego osobistych działań nad rzeką Wolbórką w Tomaszowie Mazowieckim, przed wybuchem II wojny światowej zrealizowano budowę pierwszego osiedla mieszkaniowego dla urzędników. Po wojnie nadano mu nazwę Michałówka, na cześć Michała Hertza.

Jego wkład w rozwój społeczności lokalnej obejmował także budowę Kościoła pw. Michała Archanioła przy ulicy Spalskiej, który stał się drugą parafią rzymskokatolicką w Tomaszowie Mazowieckim. Dziś wspomniana parafia to Kościół pw. Serca Jezusowego, będący ważnym punktem w życiu mieszkańców.

Okres okupacji

W dniach 3–4 września 1939 roku odbyła się niezwykle heroiczna akcja gaszenia pożarów, w której brał udział Michał Hertz. Jest on znany z tego, że w Tomaszowskiej Fabryce Sztucznego Jedwabiu stawił czoła skutkom intensywnych nalotów oraz bombardowań prowadzących do poważnych zagrożeń ze strony lotnictwa nazistowskiego. Dzięki niezłomnej postawie i poświęceniu załogi fabryki udało się skutecznie opanować pożary, co stwarzało możliwość uniknięcia wybuchu niebezpiecznych materiałów chemicznych.

Tuż przed wkroczeniem okupanta, Michał Hertz podjął decyzję o ucieczce z Tomaszowa Mazowieckiego do Warszawy, gdzie przez pewien czas ukrywał się po aryjskiej stronie. Niestety, jego losy zakończyły się tragicznie, gdyż wraz z żoną padł ofiarą brutalnych działań gestapo.

Hertz został pochowany nacmentarzu Powązkowskim w Warszawie(kwatera 196-3-28).

---

Oceń: Michał Hertz (chemik)

---