Czesław Kotela, urodzony 22 października 1924 roku w Częstochowie, był postacią niezwykle ważną w polskiej historii architektury oraz urbanistyki. Jego życie to przykład zaangażowania w życie społeczne i kulturalne Polski, a także miłość do swojej ojczyzny.
W okresie II wojny światowej, Kotela był żołnierzem Armii Krajowej, co świadczy o jego patriotyzmie i odwadze. Dodatkowo, jako harcerz, kształtował swoje wartości w duchu służby dla innych oraz współpracy w grupie.
Po wojnie poświęcił się pracy w dziedzinie architektury i urbanistyki, wnosząc wiele cennych inicjatyw i projektów, które miały na celu modernizację i rozwój polskich miast.
Jego działalność oraz osiągnięcia będą pamiętane nie tylko przez jego współczesnych, ale również przez przyszłe pokolenia architektów i urbanistów w Polsce.
Życiorys
Urodziny Czesława Koteli miały miejsce w rodzinie Teodora (1890–1965) oraz Czesławy Michaliny z d. Kluska (1900–1981). Miał także siostrę Krystynę, zamężną za Babę, urodzoną w 1926 roku.
W czasie II wojny światowej, od 1942 roku, Czesław był żołnierzem Armii Krajowej, używając pseudonimu „Wit”. W lipcu 1944 roku uczestniczył w działaniach I batalionu 2 pułku Piechoty Legionów AK podczas Akcji „Burza”. Niestety, 30 lipca odniósł ciężkie rany w bitwie pod Pielaszowem-Wesołówką, co doprowadziło do niemal całkowitego zniszczenia batalionu przez Niemców. Niedługo potem, w listopadzie 1945 roku, aresztowany przez NKWD, trafił do więzienia w zamku sandomierskim, gdzie przebywał do 27 lutego 1945 roku.
Czesław zakończył edukację, zdając maturę w trybie tajnego nauczania w Sandomierzu. Po wojnie spisał swoje wspomnienia z czasów II wojny światowej. W 1952 roku rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej, które zakończył z tytułem inżyniera architekta.
W latach 1949–1950 pracował jako asystent profesorów Tołwińskiego oraz Wejcherta w Zakładzie Urbanistyki Politechniki Warszawskiej. Następnie, w latach 1951–1954, kierował Pracownią Urbanistyczną w Częstochowie, gdzie pełnił rolę generalnego projektanta tego miasta, a w latach 1955–1957 był Głównym Architektem Częstochowy. Współpracował przy realizacji osiedli takich jak Sobieskiego, Śródmieście, Raków, a także projektował Osiedle Zawady (Tysiąclecia).
Dalsze lata jego kariery to kierowanie Wojewódzką Pracownią Urbanistyczną w Katowicach (1957–1958) oraz pełnienie obowiązków Głównego Architekta województwa katowickiego (1958–1962). W kolejnych latach, od 1965 do 1972 roku, piastował stanowisko Naczelnego Architekta Warszawy. Działał jako przewodniczący polskiej delegacji w komitecie Mieszkalnictwa, Budownictwa i Planowania Przestrzennego Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (1972–1982).
W latach 1987–1994 pełnił k funkcję wiceprzewodniczącego Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej przy Ministerstwie Budownictwa. Od 1953 roku był członkiem PZPR. Czesław Kotela był także autorem oraz współautorem licznych opracowań planów uproszczonych miast w regionach takich jak Mazury oraz Pomorze Zachodnie. Współpracował przy tworzeniu ogólnych i szczegółowych planów dla Ostrowi Mazowieckiej oraz Jastrzębia, a razem z żoną Ireną stworzyli pierwszy plan zagospodarowania Częstochowy w latach 1951–1954, obejmującym m.in. komunikacyjną oś poprzeczną do Alej (zwaną oś pracy) oraz przedsięwzięcia związane z dzielnicą wypoczynkową Jaszowiec w Ustroniu.
W stołecznym oddziale SARP był aktywnym członkiem w latach 1952–1963, pełniąc funkcję wiceprezesa ZO SARP Katowice (1961–1963), a następnie wiceprezesa SARP (1963–1967). Czesław Kotela był też członkiem O. Warszawskiego SARP. Od 1968 roku działał w Towarzystwie Przyjaciół Warszawy, a od 1971 roku był członkiem Prezydium Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
W roku 1981 znany był jako jeden z negocjatorów rządowych podczas strajku w regionie Podbeskidziu. Czesław Kotela zmarł w Warszawie, a jego ciało spoczęło 18 maja 2015 roku na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 17G-3-33).
Ordery i odznaczenia
Czesław Kotela został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami za swoje zasługi. Jego osiągnięcia są dobrze udokumentowane poprzez liczne ordery. W celu lepszego zrozumienia jego dokonań, warto przyjrzeć się szczegółowo przyznanym mu odznaczeniom.
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1969),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964),
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Odznaka „Przodownika Pracy” (1954),
- Złota Odznaka SARP (1963).
Odznaczenia te świadczą o jego znakomitym wkładzie w rozwój i działalność w wybranej dziedzinie.
Nagrody
Czesław Kotela został uhonorowany wieloma nagrodami, które potwierdzają jego wkład w dziedzinie architektury oraz urbanistyki. Poniżej przedstawiono niektóre z jego wyróżnień:
- wyróżnienie (zespołowe) Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej Sekcji Architektury i Urbanistyki, przyznane za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności projektowej i organizacyjnej w pracach nad planem ogólnym oraz planami szczegółowymi dla miasta Częstochowy, które miało miejsce w 1955 roku,
- Nagroda Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury II stopnia, przyznana w formie zespołowej za opracowanie planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego dla miasta Jastrzębia, w 1961 roku,
- Nagroda Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury II stopnia, również w formie zespołowej, za plan szczegółowego zagospodarowania przestrzennego kompleksu wczasowego w Jaszowcu k. Wisły, w 1962 roku,
- Nagroda I stopnia, ponownie w wersji zespołowej, przyznana przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych za plan zagospodarowania przestrzennego Warszawskiego Zespołu Miejskiego, razem z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, w 1969 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Bogdan Jezierski | Ireneusz Dobiech | Mariusz Stępień | Anna Monika Król | Jerzy Ostrowski (modelarz) | Jean Ginsberg | Teodor Józef Blachut | Jan Borowski (energetyk) | Stanisław Barylski | Jerzy Seweryn Ostrowski | Jan Kazimierz Kuczyński | Jerzy Gelbard | Michał Hertz (chemik) | Janusz Stępkowski | Wiesław Paluszyński | Jan Oderfeld | Maria Ząbkowska-Wacławek | Tomasz Strzelecki | Marian Piekarski (inżynier) | Jerzy KołakowskiOceń: Czesław Kotela