Józef Tomasz Szabel, urodzony w 1735 roku w Częstochowie, zyskał uznanie jako znakomity profesor matematyki oraz teologii. Swoje życie zakończył 8 lipca 1805 roku w Krakowie.
Ważnym elementem jego kariery była rola rektora Szkoły Głównej Koronnej, gdzie miał znaczący wpływ na rozwój dydaktyki oraz nauki w Polsce.
Życiorys
Józef Tomasz Szabel był synem Jana, mieszczanina z Częstochowy. Jego edukacja rozpoczęła się w 1750 roku na Uniwersytecie Krakowskim, gdzie 15 maja 1755 roku uzyskał stopień bakałarza. Wkrótce potem, 19 października 1758 roku, zdobył tytuł magistra sztuk wyzwolonych oraz doktora filozofii. W okresie swojej kariery akademickiej uczył w szkołach parafialnych przy kościołach Bożego Ciała oraz św. Jakuba na Kazimierzu.
Na prośbę prałata kościoła Bożego Ciała, Szabel otrzymał 28 maja 1759 roku pozwolenie od władz uniwersyteckich na nauczanie filozofii dla członków konwentu kanoników regularnych. Od 1761 roku prowadził wykłady z matematyki na Uniwersytecie. W 1762 roku został profesorem Szkół Nowodworskich, gdzie początkowo wykładał w klasie gramatyki, a później poetyki. Został obrany seniorem Bursy Filozofów 25 lutego 1763, a 4 grudnia tego samego roku dołączył do grona nauczycieli Uniwersytetu.
W latach 1766–1767 pełnił funkcję prepozyta Kolegium Mniejszego, a rok później objął stanowisko dziekana Wydziału Filozoficznego. Dopiero 28 stycznia 1768 roku, po długim czasie naukowym, uzyskał święcenia kapłańskie. Został wydelegowany przez uniwersytet do kolonii akademickiej w Chełmnie, gdzie pełnił funkcję rektora od jesieni 1770 do lata 1773.
7 lutego 1774 roku uzyskał miejsce w Kolegium Większym, gdzie jako profesor, opłacany z cła krakowskiego, prowadził wykłady z logiki. W 1775 roku zaczął wykładać również fizykę, jednak wkrótce skoncentrował się wyłącznie na matematyce. W latach 1774–1775 pełnił również obowiązki prepozyta Kolegium Większego i uzyskał prałaturę kolegiaty św. Anny w Krakowie.
Wspólnie z rektorem Andrzejem Lipiewiczem brał udział w komisji uniwersyteckiej, która opracowywała nową ordynację studiów, dostosowaną do przyjętego programu KEN. Prawdopodobnie pod koniec lat siedemdziesiątych podjął studia teologiczne, a 28 września 1780 roku uzyskał tytuł doktora teologii. Był aktywnym zwolennikiem reformy edukacyjnej oraz nowej organizacji w szkolnictwie.
W 1781 roku, podczas prowadzonej przez biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka kampanii przeciwko Kołłątajowi, Szabel pozostawał lojalny wobec wizytatora, odrzucając szantaże. Już w 1782 roku został kanonikiem katedralnym płockim, a 31 maja 1785 roku, z rąk KEN, objął stanowisko prezesa Kolegium Moralnego. Złożył przysięgę 3 października 1785 roku jako asesora sądu rektorskiego.
W 1788 roku wszedł do składu członków Towarzystwa Filantropów, które zostało założone przez Oraczewskiego. Do tego roku był także przedstawicielem Szkoły Głównej na sejmiku proszowickim. Od sierpnia 1789 pełnił zastępczo obowiązki rektorskie, a w wyniku wyborów, 31 maja 1790 roku, objął urząd rektora Szkoły Głównej Koronnej. Choć kilkakrotnie składał dymisję w trudnym okresie porozbiorowym, ostatecznie uzyskał ją dopiero w grudniu 1797 roku.
Jego księgozbiór obejmował 410 tytułów w 534 woluminach, głównie dzieł niemieckich, włoskich i francuskich z dziedziny teologii, filozofii oraz matematyki. Józef Tomasz Szabel zmarł, a jego ciało spoczęło w kościele św. Anny.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Aleksander Imich | Ireneusz Caban | Elżbieta Hurnikowa | Kazimierz Stępień | Jolanta Kolbuszewska | Konrad Ludwicki | Józefa Kamocka | Kazimierz Browicz | Eugenia Sobkowska | Stanisław Drobniak | Piotr Wróbel (ur. 1965) | Maria Kotlicka | Jan Pawlica (filozof) | Marta Płonka | Sławomir Ruciński | Wiesław Paweł Szymański | Maria Kamocka | Krystyna Falińska | Janusz Kapuścik | Tomasz Michał GronowskiOceń: Józef Tomasz Szabel