Henryk Domagalski


Henryk Domagalski, znany także pod pseudonimem Socha, urodził się 22 kwietnia 1907 roku w Częstochowie i zmarł 14 listopada 1978 roku w Łodzi.

Był on ważną postacią w polskiej historii politycznej, pełniąc rolę długoletniego działacza komunistycznego. Jego zaangażowanie w ruch komunistyczny zaowocowało objęciem stanowiska sekretarza Komitetu Okręgowego (KO) Komunistycznej Partii Polski w regionie Piotrków Trybunalski-Częstochowa.

Dodatkowo, Henryk Domagalski pełnił funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Łodzi, co świadczy o jego znaczeniu w lokalnej polityce oraz wpływie na kształtowanie życia społecznego w tym okresie.

Życiorys

Henryk Domagalski przyszedł na świat 22 kwietnia 1907 roku w Częstochowie, w rodzinie z wieloma dziećmi, której rodzicami byli Czesław oraz Rozalia. Miał siedmioro rodzeństwa: Zygmunta (1888–1943), Helenę (1898–1977), Michała (1909–1985), a także Teodora i Gustawa, których życie zakończyło się w KL Auschwitz oraz Teofila, który zginął w Rosji.

Nie zdobył formalnego wykształcenia, ale w 1921 roku zaczął pracować jako włókniarz. Już w 1923 roku przystąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (KZMP), a trzy lata później wstąpił do Komunistycznej Partii Polski (KPP). Jego działalność polityczna doprowadziła do aresztowania 24 listopada 1923 roku, a jego skazanie w wrześniu 1924 roku miało charakter wyroku w zawieszeniu. Kolejny raz był więziony od 23 kwietnia 1925 do 4 października 1926 roku, co było konsekwencją kolportażu materiałów komunistycznych.

Po opuszczeniu zakładu karnego pełnił funkcję sekretarza dzielnicowego, a potem miejskiego KPP w Częstochowie. W 1927 roku, przez krótki czas, pracował jako hutnik, jednak został zwolniony za organizowanie strajku. W latach 1929–1930 odbył służbę wojskową w 80 Pułku Piechoty w Słonimiu, zdobywając stopień kaprala. Następnie, 23 czerwca 1931 roku, został ponownie aresztowany, co skutkowało pięcioletnim wyrokiem więzienia. Po odbyciu kary w 1936 roku, objął stanowisko sekretarza Okręgu KPP Piotrków-Częstochowa.

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, przeniósł się do Lwowa, gdzie zarządzał budynkami mieszkalnymi. Do Częstochowy wrócił w maju 1942 roku i po nawiązaniu relacji z bratem Zygmuntem dołączył do Polskiej Partii Robotniczej (PPR). W lutym 1943 roku przyczynił się do założenia Komitetu Powiatowego PPR w Radomsku, obejmując funkcję sekretarza.

W kwietniu 1944 roku współorganizował konspiracyjną Powiatową Radę Narodową w Radomsku, a 30 lipca 1944 roku został sekretarzem Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Łodzi. W październiku tego samego roku uniknął egzekucji, której wymierzyli mu poszukujący go członkowie Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ).

3 maja 1945 roku Domagalski zasiadł w Krajowej Radzie Narodowej jako poseł oraz objął stanowisko przewodniczącego WRN w Łodzi, gdzie pełnił swoją funkcję od 1945 do 1950 roku. W grudniu tegoż roku był delegatem na I Zjazd PPR. W kwietniu 1950 roku objął stanowisko starszego instruktora Wydziału Administracyjno-Samorządowego KC Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), a rok później został dyrektorem Wojewódzkiego Zarządu Przedsiębiorstw i Urządzeń Komunalnych. Od 1961 roku był prezesem Zarządu Okręgowego ZBoWiD, a także przewodniczącym komisji ds. działaczy ruchu robotniczego przy Komitecie Łódzkim PZPR, będąc delegatem na VI Zjazd PZPR w 1971 roku.

Henryk Domagalski zmarł 14 listopada 1978 roku w Łodzi.

Ordery i odznaczenia

Henryk Domagalski, w trakcie swojej kariery, otrzymał szereg wyróżnień, które świadczą o jego zaangażowaniu oraz zasługach dla kraju. Poniżej przedstawiamy listę odznaczeń, które przyznano mu za jego osiągnięcia:

  • Order Sztandaru Pracy I klasy,
  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 22 lipca 1949),
  • Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 15 lutego 1946),
  • Krzyż Partyzancki.

Upamiętnienie

Henryk Domagalski, jego życie i osiągnięcia zostały uwiecznione poprzez nadanie imienia jemu oraz jego bratu Zygmuntowi ulicy w centrum Częstochowy.

Ulica ta nosi obecnie nazwę ul. Polskiej Organizacji Wojskowej, co świadczy o ich znaczeniu i wkładzie w historię regionu.

Przypisy

  1. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 24.05.2023 r.] .
  2. Domagalski Henryk, Domagalska Helena, Partyzanci, Walka o Polskę [online], majchrzakjanhomepage.de [dostęp 24.05.2023 r.] .
  3. Aleksander Kochański: Polska 1944–1991. Informator historyczny. Struktury i ludzie. T. 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2022 r., s. 325. ISBN 978-83-8229-465-1. [dostęp 26.11.2024 r.]
  4. M.P. z 1949 r. nr 60, poz. 809 „za zasługi w pracy samorządowej”.
  5. M.P. z 1946 r. nr 32, poz. 62 „w uznaniu zasług, położonych dla dobra Rzeczypospolitej Polskiej w pracy konspiracyjnej i organizacyjnej”.

Oceń: Henryk Domagalski

Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:25