Zygmunt Domagalski

---

Życiorys

Po zakończeniu pięciu klas szkoły powszechnej w Częstochowie, Zygmunt Domagalski rozpoczął swoją karierę zawodową w hucie Raków w 1905 roku. W tej pracy spędził prawie dziesięć lat, z wyjątkiem trzyletniej przerwy, kiedy w latach 1909–1912 odbywał służbę w armii carskiej w Tbilisi. Już w 1906 roku dołączył do SDKPiL, a niedługo przed wybuchem I wojny światowej został członkiem Komitetu Miejskiego tej partii w Częstochowie. W czasie konfliktu światowego aktywnie uczestniczył w pracach w Niemczech.

Po odzyskaniu niepodległości Domagalski zaangażował się w działalność KPRP/KPP oraz w Związek Zawodowy Pracowników Rolnych. W sierpniu 1920 roku przebywał w Radzyniu, gdzie po przybyciu Armii Czerwonej wszedł w skład lokalnego Rejonowego Komitetu Rewolucyjnego i zaciągnął się do Armii Czerwonej.

Po zakończeniu działań wojennych wrócił do Polski, jednak wkrótce, 31 maja 1921 roku, został aresztowany i skazany na trzy lata więzienia za swoje komunistyczne zaangażowanie. Wyrok odsiadywał w więzieniu we Wronkach, gdzie pełnił rolę starosty komuny więziennej. Po odbyciu kary kontynuował działalność w Wydziale Rolnym KC KPP, a od 1927 roku był sekretarzem Komitetu Okręgowego Kielecko-Radomskiego. W 1925 roku brał udział w IV Konferencji KPP, a dwa lata później był delegatem na IV Zjazd KPP. Niestety w 1930 roku został ponownie aresztowany i ukarany sześcioma latami pozbawienia wolności. Od 1936 roku, aż do rozwiązania KPP, zajmował stanowisko w Wydziale Rolnym jej KC.

Po kampanii wrześniowej znalazł się na terenach zajętych przez ZSRR, a do Częstochowy powrócił w 1941 roku. Od 1942 roku, w związku z powstaniem PPR i GL, rozpoczął organizację komórek partyjnych oraz GL w Okręgu Częstochowsko-Piotrkowskim. W marcu 1943 roku uczestniczył w organizowaniu oddziału GL w powiecie włoszczowskim, którego dowódcą został Stanisław Olczyk „Garbaty”. Domagalski był również członkiem Komitetu Okręgowego PPR i po aresztowaniu Jerzego Piwińskiego w marcu 1943 roku pełnił przez dwa miesiące funkcję sekretarza KO PPR.

Wraz z Walentym Obraniakiem został schwytany i brutalnie zamordowany przez hitlerowców we wsi Konieczno w powiecie włoszczowskim, co zakończyło jego działalność rewolucyjną.

Odznaczenia

Pośmiertnie uhonorowany Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy.

Był bratem Henryka, a ich imię zostało upamiętnione poprzez nadanie nazwy ulicy w sercu Częstochowy, znanej jako ul. Braci Domagalskich, która obecnie funkcjonuje jako ul. Polskiej Organizacji Wojskowej.

---

Oceń: Zygmunt Domagalski

---