Adam Zych

---

Życiorys

Adam Zych, wybitny naukowiec, w 1964 roku zakończył edukację w II Liceum Ogólnokształcącym im. Jarosława Dąbrowskiego w Częstochowie. Następnie, w latach 1966–1971, odbywał studia w zakresie filozofii oraz psychologii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1975 roku uzyskał stopień doktora w Instytucie Badań Pedagogicznych w Warszawie, a dziewięć lat później, w 1984, doktoryzował się na Uniwersytecie Gdańskim. Otrzymał tytuł profesora nauk społecznych w 2014 roku, na podstawie postanowienia Prezydenta RP z dnia 19 lutego.

W okresie 1971–1975 pracował jako inspektor do spraw zawodowej rehabilitacji inwalidów w Zespole Opieki Zdrowotnej w Szczecinie. Po zakończeniu tej pracy rozpoczął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, która później przekształciła się w Akademię Świętokrzyską. Na tym stanowisku piastował różne funkcje, zaczynając jako adiunkt, a później zostając docentem w 1987 roku i profesorem od 1990. W latach 80. Zych napisał hymn WSP, który skomponował Mirosław Niziurski.

W 1991 roku miał zaszczyt być stypendystą Northwestern University w Stanach Zjednoczonych. Jego osiągnięcia akademickie obejmują również wykłady gościnne na Uniwersytecie w Gießen w latach 1987 i 1988, a także na Uniwersytecie Wiedeńskim w 1995 roku oraz na Europejskim Uniwersytecie Viadrina w 1996 roku. Aktualnie, jest związany z Dolnośląską Szkołą Wyższą we Wrocławiu.

Interesuje się przede wszystkim gerontologią społeczną, pedagogiką starzenia się i psychologią religii. Jako autor aktywnie publikuje swoje badania, ukazujące się w renomowanych czasopismach, takich jak „Pro Memoria”, „Sztuce”, „Ikarze” oraz „Świętokrzyskim Kwartalniku Literackim”. W swoich licznych osiągnięciach, wystąpił również w filmie dokumentalnym „Kielce, czyli polski Bronx” z 1995 roku.

W ciągu swojej kariery, Zych otrzymał liczne odznaczenia, w tym Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a także Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi. Zdobył Medal Pamiątkowy ZPAP, Medal Komisji Edukacji Narodowej oraz Medal Zasłużony dla Wrocławia. Otrzymał też Nagrodę Miasta Kielce, Medal Miasta Oświęcimia, a jego wysiłki zostały docenione odznakami: Zasłużony Działacz Kultury i Złotą Odznaką Honorową Wrocławia, a także tytułem Przyjaciel Seniorów.

Zych jest także encyklopedystą, redagującym „Encyklopedię starości, starzenia się i niepełnosprawności”, która została wydana w latach 2017-2018. Ponadto, autor kilkunastu tomików poezji, które ukazały się także w językach angielskim i niemieckim.

Wybrane publikacje

Oto wybór publikacji Adama Zycha, które odzwierciedlają jego wkład w różnorodne dziedziny wiedzy. Publikacje te są dowodem na jego zaangażowanie w badania nad gerontologią, psychologią oraz sytuacją osób starszych.

• Psychologowie radzieccy i ich prace 1917–1977. Słownik biograficzny, Kielce 1980,
• Być sobą przeciw sobie. Szkice o młodzieży współczesnej, Warszawa 1988,
• Sytuacja życiowa ludzi w podeszłym wieku w Polsce i w Republice Federalnej Niemiec, Kielce 1990,
• Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Warszawa 1995,
• Słownik gerontologii społecznej, Warszawa 2001,
• The living situation of elderly Americans of Polish descent in Chicago, Wrocław 2005,
• Narodziny nowego wieku. Eseje, felietony i szkice, Wrocław 2005,
• Pomiędzy wiarą a zwątpieniem. Wprowadzenie do psychologii religii, Kraków 2012,
• Przekraczając „smugę cienia”. Szkice z gerontologii i tanatologii, wyd. 2. przejrz., popr. i uzup., Katowice 2013,
• Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności (red.), Katowice 2017, 5 t.,
• Leksykon gerontologii, wyd. 4., Kraków 2019,
• Młodość utracona, odkrywana starość. Eseje i szkice z gerontologii, Katowice 2020,
• Starość w drodze… Wybór materiałów (red.), Katowice 2020,
• Pomiędzy przebudzeniem a zaśnięciem. Szkice z gerontologii i tanatologii, Katowice 2025 (w druku).

---

Oceń: Adam Zych

---