Ludmiła Maria Marjańska, znana również z nazwiska rodowego Mężnicka, urodziła się 26 grudnia 1923 roku w Częstochowie. Była wybitną postacią w polskiej literaturze, działając jako poetka, prozaiczka i tłumaczka literatury angielskiej.
Niestety, zmarła 17 października 2005 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek literacki, który wciąż inspiruje wielu czytelników i twórców.
Życiorys
Rodzina Ludmiły Marjańskiej wywodziła się z Austro-Węgier. Jej pradziadek osiedlił się w Częstochowie, gdzie do połowy XIX wieku prowadził chór oraz zespół muzyczny na Jasnej Górze. W młodości ukończyła I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie. W 1945 roku wyszła za mąż za Janusza Marjańskiego, z którym miała dwoje dzieci – Marię oraz Macieja.
W 1961 roku ukończyła studia z zakresu filologii angielskiej na Uniwersytecie Warszawskim, a jej praca magisterska została obroniona na Uniwersytecie Waszyngtońskim, gdzie przebywała na stypendium naukowym w Stanach Zjednoczonych. Debiut literacki odkryła w 1953 roku publikując swoje wiersze w miesięczniku „Twórczość”, natomiast rok później zadebiutowała jako tłumaczka, przetłumaczywszy tom Wierszy szkockich Roberta Burnsa.
Przez wiele lat, od 1957 do 1979, redagowała audycje poetyckie emitowane w Polskim Radiu, a od 1966 roku w Programie III Polskiego Radia. W latach 1993–1996 pełniła funkcję prezeski Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, będąc także członkinią Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich oraz PEN Clubu. Wcześniej, w latach 1959–1983, była częścią Związku Literatów Polskich.
Jej prace tłumaczeniowe, szczególnie wiersze znanych poetek oraz poetów, takich jak Emily Dickinson, Elizabeth Browning, Walt Whitman, William Butler Yeats, Richard Wilbur czy Marianne Moore, są wysoko cenione w literackich kręgach. Ludmiła Marjańska została uhonorowana wiele razy, otrzymując Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia (1981), a także Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, Medal im. Anny Kamieńskiej oraz nagrodę literacką im. Władysława Reymonta w 1997 roku.
W 1999 roku, na jej cześć, Szkoła Podstawowa w Młodowicach koło Przemyśla otrzymała jej imię. Odeszła z tego świata po krótkiej i ciężkiej chorobie w szpitalu przy ul. Wołoskiej w Warszawie, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu w Wilanowie.
Twórczość
Poezje
W bogatym dorobku Ludmiły Marjańskiej można znaleźć wiele dzieł, które odzwierciedlają jej umiejętność tworzenia poezji pełnej emocji i głębokich przemyśleń. Oto niektóre z jej znanych zbiorów:
- Chmurne okna (1958),
- Gorąca gwiazda (1965),
- Rzeki (1969),
- Druga podróż (1977),
- W koronie drzewa (1979),
- Dmuchawiec (1984, wiersze dla dzieci),
- Blizna (1986),
- Zmrożone światło (1992),
- Prześwit (1994),
- Stare lustro (1994),
- Przez całe życie miłość (1998),
- Wybór wierszy 1958-1997 (1988),
- Spotkanie z Weroniką (1999),
- Żywica (2001),
- Córka bednarza (2002),
- A w sercu pełnia (wybór wierszy, 2003),
- Otwieram sen (2004).
Powieści
Równocześnie z twórczością poetycką, Marjańska zasłynęła również jako autorka powieści, w których eksploruje różnorodne tematy i ludzkie losy. Oto lista jej powieści:
- Powrócić do miłości (1971),
- Stopa trzeciej Gracji (1980),
- Pierwsze śniegi, pierwsze wiosny (1985),
- Życie na własność (1987),
- Zakochany zuch – dla dzieci (1989, 1997),
- Pimpinella i Tatarzy – dla dzieci (1994),
- To ja, Agata (1997).
Przekłady
W twórczości Ludmiły Marjańskiej znajduje się wiele znakomitych przekładów, które zdobyły uznanie w świecie literackim. Oto niektóre z nich:
- Robert Burns, Wiersze szkockie (1956),
- Theodore Roethke, Dalekie pole (1971),
- Elizabeth Browning, Poezje wybrane (1976),
- Margaret Forster, Zacisze pana Bone (1973),
- Marianne Moore, Wiersze wybrane (1980, współpraca z Julią Hartwig),
- Richard Wilbur, Jasnowidz i inne wiersze (1981),
- William Luce, Piękność z Amherst (1982),
- John Bierhorst, Czerwony łabędź (1984),
- Edwin A. Robinson, Wiersze wybrane (1986),
- William Butler Yeats, Poezje wybrane (1987, wyróżnienie Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich),
- Emily Dickinson, I jestem różą (1998),
- Emily Dickinson, Przeczucie (2005).
Przypisy
- Szkoła Podstawowa im. Ludmiły Marjańskiej w Młodowicach [online], www.spmlodowice.pl [dostęp 12.01.2017 r.]
- Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994–2009. [dostęp 10.09.2014 r.]
- WitoldW. Iwańczak WitoldW., Uśmiechnięta serdeczność [online], Prawica.net, 07.01.2014 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Anna Pietrowiec | Paweł Pietrzak | Maria Kania | Czesław Żak (kompozytor) | Stefan Policiński | Mateusz Pospieszalski | Krzysztof Majchrzak (muzyk) | Borys Michalik | Bolesław Ocias | Kalina Jędrusik | Stanisław Długosz (poeta) | Stanisław Krakowiak | Robert Gliński (muzyk) | David Scheinert | Krystyna Zofia Eichler | Jolanta Jastrząb | Jan Lewitt | Jerzy Kędziora (artysta) | Dariusz Majchrzak (aktor) | Małgorzata Nowak (muzykolog)Oceń: Ludmiła Marjańska