Czesław Żak (kompozytor)

---

Życiorys

Czesław Żak przyszedł na świat 19 czerwca 1895 roku w Częstochowie, w rodzinie Jana oraz Ludwiki z Hartmanów. Ukończył gimnazjum rosyjskie, które obejmowało sześć klas, a następnie kontynuował naukę na studiach kompozytorskich u renomowanych profesorów, takich jak R. Statkowski oraz K. Szymanowski, a także uczęszczał na lekcje skrzypiec u S. Barcewicza w Warszawie.

W 1920 roku, w obliczu sytuacji wojennej, ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego. Następnie pobierał nauki w Paryżu u prof. P. Dukasa, znanego kompozytora, w Ecole Normale de Musique. W owym okresie aktywnie występował w paryskich lokalach, takich jak „Cafe de la Paix” i „Grand Grill Room”, gdzie prezentował swoje umiejętności muzyczne.

W 1927 roku założył orkiestrę jazzbandową „L’Orchestre Symphonique se Transformant en Jazz”, która była znana z wykonywania muzyki rozrywkowej z wpływami jazzu. Poza tym, pełnił również rolę dyrygenta własnej orkiestry tanecznej, która otrzymała dyplom uznania na konkursie w Warszawie w 1933 roku. Czesław Żak był autorem różnorodnej muzyki, zarówno poważnej, jak i ludowej, a także rozrywkowej. Ponadto, stworzył szkołę na akordeon.

W okresie międzywojennym aktywnie działał w Związku Zawodowym Muzyków Rzeczypospolitej, gdzie obejmował różne funkcje, w tym dwukrotnie zasiadał na stanowisku wiceprezesa zarządu głównego, a także pełnił obowiązki sekretarza, skarbnika i członka zarządu. Wspierał także działalność Centralnego Związku Artystów Rewiowych, gdzie był prezesem komisji kwalifikacyjnej, a także członkiem sekcji B ZAIKS-u.

Po zakończeniu wojny, w latach czterdziestych i pięćdziesiątych, był aktywnym członkiem władz ZAKR-u, co świadczy o jego znaczącej roli w polskim życiu muzycznym.

Zmarł w Warszawie, a jego ciało zostało pochowane na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 84B-1-2).

Twórczość

Czesław Żak był kompozytorem o bogatej twórczości, która obejmowała różnorodne formy muzyczne. Jego dzieła wyróżniają się zarówno pod względem stylistycznym, jak i tematycznym. Oto niektóre z jego najbardziej znanych kompozycji:

• Wariacje Symfoniczne, (1924),
• Wiesław, poemat symfoniczny (1927),
• Z polskich gór, fantazja na orkiestrę (1937),
• W zielonym gaiku, na orkiestrę symfoniczną (1950),
• Dziwożona, poemat symfoniczny,
• Rondo all’ antico (na fortepian solo lub orkiestrę symfoniczną) (1927),
• Suita polska (na orkiestrę),
• Przedwiośnie (serenada),
• Suity regionalne (cykl),
• Na fortepian: Illusions valse lente, Le papillon vollant intermezzo, Syncopating boys,
• liczne utwory w rytmach ludowych, m.in. Bałamutka (polka), Z przytupem (polka), Krakowiaki, tanecznych, m.in. Miodowe dni (walc), Złudzenie (walc) i piosenki do słów M. Wereszczyńskiej, E. Reja, J. Stawicza, Ref-Rena, a po wojnie Z. Drabika, M. Ochorowicza i in.

Jego twórczość odzwierciedla bogactwo polskiej kultury muzycznej oraz umiejętność łączenia różnych stylów i form. Kompozycje Żaka są nie tylko ważnym osiągnięciem artystycznym, ale również stanowią ważny element polskiego dziedzictwa muzycznego.

Piosenki

Czesław Żak to utalentowany kompozytor, który stworzył wiele niezapomnianych melodii. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych utworów:

• Mój sen o tobie (sł. Zbigniew Drabik), 1946,
• Pedro (Zbigniew Drabik), 1946,
• Mazowieckie noce (Michał Ochorowicz), 1948,
• Zakopane (Michał Ochorowicz), 1949,
• Zgaduleńka (Tadeusz Urgacz), 1955,
• Ręce (Kazimierz Winkler), 1955,
• Malwy (Stanisław Ryszard Dobrowolski), 1956,
• Ballada o starej jabłoni (Bolesław Gordon), 1958,
• Na katarynce (Helena Kołaczkowska), 1958.

Ordery i odznaczenia

Czesław Żak, jako wybitny kompozytor, otrzymał szereg wyróżnień i odznaczeń za swoje osiągnięcia artystyczne. Poniżej przedstawione są niektóre z nich:

• złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 lipca 1955 roku,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku,
• złoty medal zdobyty na Konkursie Orkiestr Jazzowych w Warszawie w 1933 roku.

---

Oceń: Czesław Żak (kompozytor)

---