Kawodrza Dolna

---

Historia

Osada Krowodrza, znana również jako Kawodrza, została stworzona przez braci Leonarda oraz Kanimira w 1356 roku. Ulokowana była w dąbrowie, która należy do Grabówki, w pobliżu rzeki Rybną. Część wsi obejmowała też teren kolonii Świętej Barbary. W 1382 roku władca Władysław Opolczyk przekazał wieś Paulinom z Jasnej Góry, co potwierdziło jej znaczenie w regionie. Na początku istnienia miejscowości składała się ona z sześciu łanów kmiecych, z których każdy był zobowiązany do płacenia czynszu oraz pracy na rzecz klasztoru.

Nazwa osady, podkreślająca jej rolniczy charakter, nawiązywała do głównego zajęcia mieszkańców, jakim była hodowla bydła, zwłaszcza krów. W latach 1808-1810 dokonano zmiany nazwy osady na Kawodrza, co jeszcze bardziej ukierunkowało jej identyfikację. Niestety, w 1813 roku wieś została zniszczona przez wojska rosyjskie, co skutkowało ogromnymi stratami w uprawach oraz w inwentarzu żywym. Mieszkańcy, w obliczu brutalnych wydarzeń, byli zmuszeni do ucieczki lub walki o przetrwanie.

W 1818 roku istniejąca już szkoła elementarna w Kawodrzy, obecnie znana jako Szkoła Podstawowa nr 46 im. Stefana Żeromskiego, przyciągała nie tylko dzieci z lokalnej społeczności, ale również uczniów z sąsiednich wsi takich jak Gnaszyn, Łojki, Wielki Bór, Lisiniec, Kawodrza Górna i Stradom. Z biegiem lat, w 1827 roku, osada liczyła 51 domów i 389 mieszkańców. Osiedle mogło poszczycić się młynem oraz karczmą, a także warsztatami rzemieślniczymi, takimi jak szewstwo, stolarka czy kowalstwo.

Na terenie Kawodrzy Górnej znajdowała się kopalnia rud żelaza „Barbara”, natomiast w Kawodrzy Dolnej aż dwie kopalnie gliny, co przyczyniło się do rozwoju lokalnej gospodarki. W roku 1954 utworzono gromadę Kawodrza Dolna jako jedną z 8759 na obszarze Polski, z siedzibą w Kawodrzy Dolnej. Dokonano tego na mocy uchwały nr 17/54 we władzach regionu.

Jednak 31 grudnia 1961 roku gromada została zniesiona, a jej obszar włączono do gromady Gnaszyn Dolny.

Kalendarium

• 1356 – założenie osady Krowodrza,
• 1382 – przekazanie osady na własność klasztoru jasnogórskiego,
• 1808–1810 – zmiana nazwy na Kawodrza,
• 1813 – spustoszenie wsi przez wojsko rosyjskie,
• 1818 – wzmianka o szkole elementarnej w Kawodrzy,
• 1855 – powstanie Jednoklasowej Szkoły Powszechnej w Kawodrzy Dolnej w budynku przy obecnej ul. Łukowej,
• 1902 – budowa linii kolejowej, wąskotorowej (trasa Herby–Częstochowa),
• 1908 – pożar szkoły i kilku gospodarstw w wyniku zaprószenia iskrą z lokomotywy,
• 1911 – przebudowa linii kolejowej na szerokotorową. Poświęcenie kapliczki,
• 1 września 1965 – otwarcie nowej szkoły podstawowej (obecnie Szkoła Podstawowa nr 46 im. Stefana Żeromskiego) przy ul. Szamotowej,
• 12 czerwca 1997 – erygowanie parafii pod wezwaniem św. Jana Sarkandra w Kawodrzy Dolnej,
• 19 października 1997 – poświęcenie tymczasowej kaplicy, placu budowy domu parafialnego i kościoła,
• sierpień 1998 – rozpoczęcie budowy domu parafialnego,
• 26 października 1999 – uroczyste poświęcenie domu parafialnego.

Parafia Kościoła Rzymskokatolickiego

W 1997 roku została utworzona Parafia św. Jana Sarkandra, która jest znaczącym miejscem w regionie. Świątynia parafialna znajduje się przy ulicy Cegielnianej, co podkreśla jej lokalizację w sercu wspólnoty.

Obiekty

W Kawodrzy Dolnej znajduje się kilka istotnych miejsc, które warto odwiedzić. Wśród nich można wymienić:

• kaplicę przy ulicy Głównej,
• Kościół św. Jana Sarkandra,
• remizę OSP przy ulicy Głównej,
• Szkołę Podstawową nr 46 im. Stefana Żeromskiego przy ulicy Szamotowej.

Komunikacja

W Kawodrzy Dolnej komunikacja odgrywa kluczową rolę w życiu mieszkańców. Przez miejscowość przebiega kilka istotnych tras:

• linia kolejowa nr 61, z najbliższymi przystankami w Częstochowie Gnaszyn oraz Częstochowie Stradom,
• linie autobusowe miejskiej komunikacji, które obsługuje Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie,
• oraz linie autobusowe prowadzące do Blachowni i Aleksandrii przez Gnaszyn, które są realizowane przez PKS Częstochowa.

Każda z tych tras zapewnia łatwy dostęp do pobliskich miejscowości oraz umożliwia mieszkańcom wygodne podróżowanie.

---

Oceń: Kawodrza Dolna

---