Wacława Marek

---

Życiorys

W wieku piętnastu lat Wacława Marek rozpoczęła swoją karierę zawodową, podejmując pracę w fabryce włókienniczej „Częstochowianka”. Po pewnym czasie, w roku 1931, została zwolniona z posady i wkrótce, bo w 1933, wstąpiła do Komunistycznej Partii Polski (KPP), poświęcając się całkowicie działalności politycznej. W tej nowej roli miała okazję pracować w Komitecie Centralnym „Czerwonej Pomocy” – MOPR, gdzie aktywnie angażowała się w działania pomocowe.

W 1934 roku przeniosła się do Lwowa, gdzie pełniła funkcję łączniczki pomiędzy KC Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy a Biurem Politycznym KPZU, które miało swoją siedzibę w Pradze. Niestety, jej aktywność nie umknęła uwadze władz, co zaowocowało aresztowaniem w 1935 roku. Wobec Wacławy orzeczono karę ośmiu lat więzienia, jednak na mocy amnestii z 2 stycznia 1936 roku, kara została zmniejszona o połowę, co pozwoliło jej opuścić mury zakładu karnego 11 kwietnia 1939 roku.

Po wybuchu II wojny światowej, konkretnie w wyniku klęski wrześniowej, ponownie udała się do Lwowa. Tam pracowała w związkach zawodowych, a także jako członkini Obwodowego Komitetu MOPR, jednocześnie uczęszczając na Wieczorowy Uniwersytet Marksizmu-Leninizmu. W tym okresie pisała artykuły do prasy regionalnej oraz centralnej, nieustannie podtrzymując swoje zaangażowanie w działalność polityczną.

W momencie rozpoczęcia wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 roku, Wacława została ewakuowana do rejonu Moskwy. W drugiej połowie września 1941 roku dotarła do Moskwy, a następnie przeszła do Puszkina, gdzie uczęszczała do partyjnej szkoły Komitetu Wykonawczego Kominternu. Po zakończeniu szkolenia, 25 grudnia 1943 roku, została zrzucona na tyły wojsk niemieckich w rejonie Pińska, gdzie dołączyła do oddziału partyzanckiego im. Tadeusza Kościuszki, dowodzonego przez Czesława Klima. W tym miejscu pełniła istotną rolę w prowadzeniu pracy polityczno-wychowawczej.

W połowie stycznia 1944 roku dotarła na Lubelszczyznę, a wiosną tegoż roku została sekretarzem 5 Okręgu Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Od tego momentu wzięła aktywny udział w działalności polityczno-organizacyjnej, co zaowocowało tworzeniem oddziałów Armii Ludowej (AL) oraz konspiracyjnych rad narodowych. W marcu 1944 roku zaczęła współredagować dwutygodnik „Ostatnie Wiadomości”, a także pismo dowództwa Obwodu AL „Żołnierz Lubelszczyzny”, poświęcając swoje siły na kolportaż tych materiałów.

Jako sekretarz Komitetu Okręgowego PPR, Wacława weszła w skład konspiracyjnej Lubelskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej. Jej determinacja i zapał w działaniach ratunkowych przyniosły efekty, kiedy w maju 1944 interweniowała, ratując przed egzekucją Bolesława Kaźmiraka, znanego jako „Cień”. Dnia 1 czerwca 1944 roku, wspólnie z Aleksandrem Szymańskim „Alim”, uczestniczyła w rozmowach z powiatowym kierownictwem Stronnictwa Ludowego w Kraśniku oraz BCh, w kwestii wspólnego organizowania oddziałów bojowych, które zakończyły się podpisaniem umowy.

Niestety, Wacława zginęła w trakcie walk z Niemcami w okolicach lasów gościeradowskich. Pośmiertnie została odznaczona Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy. Po wojnie jej ciało zostało ekshumowane i złożone w kwaterze partyzanckiej na cmentarzu w Rzeczycy. Ponadto, warto wspomnieć, że jej brat Edward, również zaangażowany w działalność polityczną jako członek KPP, stracił życie podczas wojny domowej w Hiszpanii.

W czasach PRL, Wacława Marek została patronką obecnej ul. Równoległej w Częstochowie, w dzielnicy Ostatni Grosz.

---

Oceń: Wacława Marek

---