Józef Proszowski, urodzony 24 kwietnia 1904 roku w Częstochowie, był wybitnym przedstawicielem polskiego rzeźbiarstwa oraz medalierstwa. Jego działalność artystyczna miała miejsce na przestrzeni kilku dekad, a jego twórczość do dziś inspiruje wielu artystów.
Proszowski zmarł 20 stycznia 1961 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny, który wciąż jest doceniany przez koneserów sztuki.
Życiorys
Józef Proszowski był znanym artystą, którego rodzinne tło miało znaczący wpływ na jego twórczość. Jego ojcem był uznawany rzeźbiarz Józef Baltazar Proszowski, który zmarł w 1906 roku, a matką Maria z Cieplińskich. Po zakończeniu edukacji w 1925 roku w gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie, wyjechał do Warszawy, gdzie rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych pod okiem prof. Tadeusza Breyera.
W tym okresie artysta dołączył do spółdzielni rzeźbiarskiej o nazwie „Forma”. Po zakończeniu swoich studiów, zdecydował się na kontynuowanie swojej kariery twórczej w stolicy. W 1930 roku zdobył III nagrodę w konkursie na medal, który był organizowany z okazji upamiętnienia powstania listopadowego. Jego pierwszym poważnym dziełem rzeźbiarskim był pomnik Bitwy pod Grunwaldem, stworzony we współpracy z Ryszardem Krzysztofowiczem.
Kolejne jego projekty to pomniki, które powstały w Kaliszu i Gdyni. Proszowski zdobył także I nagrodę za projekt pomnika Józefa Piłsudskiego w Tarnopolu. W 1937 roku wziął udział w Pierwszym Ogólnopolskim Salonie Rzeźby, gdzie zaprezentował pięć swoich rzeźb z gipsu. W tym samym roku artysta zdobył III nagrodę za projekt pomnika Piłsudskiego w Katowicach oraz IV nagrodę za projekt nagrobka Gustawa Konstantego Orlicz-Dreszera na Oksywiu w Gdyni.
Podczas II wojny światowej kontynuował swoją działalność artystyczną, mimo trudnych warunków. Po upadku powstania warszawskiego został uwięziony w obozie jenieckim w pobliżu Wrocławia. Po wojnie, w 1947 roku, brał udział w konkursie na pomnik Czynu Powstańczego na Górze Św. Anny oraz pomnik Tadeusza Kościuszki w Łodzi. W 1951 roku otrzymał wyróżnienie za projekt pomnika Fryderyka Chopina oraz stypendium Rady Ministrów.
Pierwsza połowa lat pięćdziesiątych XX wieku to czas intensywnej twórczości Proszowskiego, która obejmowała popiersia znanych Polaków, w tym Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza i Mikołaja Kopernika. Jego dzieła wzięły udział w Międzynarodowej Wystawie Rzeźby i Grafiki w Cararze we Włoszech w 1956 roku, gdzie zdobył wyróżnienie. W 1957 roku prezentował swoje prace na wystawie Rzeźba Warszawska.
Na zakończenie swojego życia, artysta został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kw. 11D, rząd IV, grób 15).
Przypisy
- Maria Anna Rudzka: Zadanie: forma. Pracownia profesora Tadeusza Breyera w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1923-1939. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 257. 2023 r. ISBN 978-83-66835-50-4.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mirosław Łebkowski | Walerian Bayerlein | Małgorzata Rogacka-Wiśniewska | Adrian Bednarek | Michał Żytniak | Jan Prokop (literat) | Jacek Pałucha | Piotr Wolski | Maciek Nabrdalik | Anna Badora | Bogumiła Zbirożanka Malec | Dariusz Gajewski | Andrzej Polakowski | Andrzej Jasiński (pianista) | Janusz Knorowski | Maria Borkowska-Flisek | Marta Janic | Jadwiga Zaremska | Marek Cecuła | Łukasz WylężałekOceń: Józef Proszowski