Jadwiga Zaremska

---

Życiorys

„W latach 1932–1936 Jadwiga Pruszkowska uczęszczała do Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie. Następnie, między 1936 a 1939 rokiem, kształciła się na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, w pracowni malarstwa, prowadzonej przez jej stryja, Tadeusza Pruszkowskiego. Niestety, z powodu problemów zdrowotnych, nie była w stanie ukończyć tych studiów.

W okresie od 13 maja 1943 do 27 stycznia 1945 roku, Jadwiga Pruszkowska była przetrzymywana w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Po wojnie, w 1945 roku, osiedliła się w Opolu, gdzie poznała i w tym samym roku wyszła za mąż za Jerzego Zaremskiego. Rok później, na świat przyszedł ich pierwszy syn, Tomasz, a wkrótce potem urodzili się jego bracia: Marcin (ur. 1951) oraz Łukasz (ur. 1954), który zasłynął jako projektant i twórca biżuterii artystycznej.

Od 1946 roku Zaremscy prowadzili wspólną pracownię metaloplastyczną, zajmując się projektowaniem biżuterii m.in. dla Biura Nadzoru Estetyki Produkcji, Instytutu Wzornictwa Przemysłowego oraz Cepelii. Ich współpraca obejmowała również organizację z Desą oraz Związkiem Polskich Artystów Plastyków.

W drugiej połowie lat 60. Zaremscy zaczęli uczyć na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie Jadwiga prowadziła zajęcia z metaloplastyki w latach 1968–1970. Ich pierwsza indywidualna wystawa biżuterii miała miejsce w 1962 roku w Zachęcie, wywołując kontrowersje wśród artystów warszawskich, którzy nie byli pewni statusu biżuterii artystycznej jako formy sztuki. Jednocześnie prace Zaremskich zyskiwały coraz większe uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą.

W 1980 roku Jadwiga, wraz z mężem i synami, dołączyła do grupy Muzeum, skupiającej artystów biżuterii artystycznej związanych z Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym. Po śmierci Jerzego w 1986 roku, zakończyła swoją działalność artystyczną.

Twórczość Zaremskich

Zaremscy byli jednymi z pionierów w dziedzinie biżuterii artystycznej w Polsce, wyznaczając nowe kierunki w tej sztuce po II wojnie światowej. Ze względu na zakaz indywidualnej obróbki złota, który wprowadzono po 1945 roku, twórcy ci zaczęli eksperymentować z srebrem jako materiałem podstawowym do swoich wyrobów.

W początkowym okresie ich działalności dominowała masywna srebrna biżuteria, która czerpała inspiracje z tradycji ludowych. W ten sposób wpisywali się w ówczesne programowe założenia sztuki użytkowej. Ich dzieła charakteryzowały się symetrią oraz bogatymi zdobieniami, takimi jak prześwity czy łańcuszki, które nawiązywały do technik kowalstwa ludowego.

Z biegiem czasu artyści odkryli nowe możliwości i zaczęli tworzyć abstrakcyjne kompozycje przestrzenne z formowanego na gorąco srebra. Ten trend przyczynił się do rozwoju polskiej biżuterii artystycznej w drugiej połowie XX wieku, zyskując miano polskiej szkoły srebra. W dziełach Zaremskich, kluczowym elementem stały się prześwity oraz zastosowanie kolorowych metali, szkła, emalii, a także kamieni ozdobnych. Co więcej, oprócz srebra, wykorzystywali także miedź, co poszerzało wachlarz ich twórczości.

Obiekty Zaremskich można podziwiać w renomowanych instytucjach, takich jak Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym oraz Muzeum w Gliwicach. Dodatkowo, ich prace znajdują się także w Muzeum Biżuterii w Phortzheim oraz Muzeum Szkła i Biżuterii w Jabloncu.

Wystawy

Jadwiga Zaremska, jako znana artystka złotnicza, z powodzeniem brała udział w licznych wystawach na przestrzeni lat. Oto przegląd jej najważniejszych ekspozycji:

• 1947 – Salon Sztuki Nike, prezentacja biżuterii artystycznej w Warszawie, wrzesień,
• 1948 – Wystawa Przemysłu Artystycznego w Muzeum Narodowym w Warszawie, która następnie odbyła się w USA i Kanadzie,
• 1948 – Wystawa Ziem Odzyskanych, objazdowa wystawa-konkurs Izby Rzemieślniczej w Katowicach i Wrocławiu,
• 1948 – Ekspozycja polskiej sztuki ludowej oraz przemysłu artystycznego w Sztokholmie,
• 1948 – Wystawa w Płowdiwie poświęcona polskiej sztuce ludowej oraz przemysłowi artystycznemu,
• 1949 – Międzynarodowe Targi Poznańskie z wystawą własną,
• 1949 – Wystawa w Paryżu przedstawiająca polską sztukę ludową oraz przemysł artystyczny,
• 1950 – Polska Wystawa Przemysłu Lekkiego w Moskwie, w ramach sztuki artystycznej,
• 1951 – Ogólnopolska Wystawa Malarstwa, Rzeźby, Grafiki, Architektury Wnętrz oraz Sztuki Dekoracyjnej, ZPAP Okręgu Warszawskiego, maj/czerwiec,
• 1952 – I Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w Zachęcie w Warszawie, maj/lipiec,
• 1956 – Wystawa Złotnictwa organizowana przez Ministerstwo Handlu Wewnętrznego w Warszawie, Katowicach i Poznaniu,
• 1957 – II Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w Zachęcie, Warszawa,
• 1957 – Polskiej Sztuki Użytkowej, IWP w Genewie,
• 1958 – Inowacje Ludowe w Polskim Wzornictwie – IWP w Pekinie, Szanghaju i Kanton,
• 1958 – Exposition de L’Art Polonais Contemporain organizowana przez MKiS w Kairze, Damaszku, Aleksandrii oraz Bagdadzie,
• 1959 – Inowacje Ludowe w Polskim Wzornictwie na kongresie AICA, IWP w Warszawie,
• 1960 – Kezö-Müwesznok Nemze-koi Kiallitasa, IWP w Budapeszcie,
• 1960 – Internationales Kunsthandwerk, Landesgewerbeamt w Stuttgarcie oraz w Austriackiej Stadtsdruckerei w Wiedniu,
• 1961 – Inowacje Ludowe w polskim Wzornictwie, IWP w Lipsku,
• 1961 – Targi Wzornictwa Przemysłowego w PKiN, Warszawa,
• 1962 – I Indywidualna Wystawa w Zachęcie w Warszawie,
• 1963 – Wystawa Malarstwa, Rzeźby i Grafiki „Oświęcim” w Teatrze Narodowym, Warszawa,
• 1963 – Wystawa Sztuki Użytkowej z cyklu Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL, w Zachęcie w Warszawie, styczeń/luty,
• 1964 – Archeologia w Plastyce, Muzeum Archeologiczne w Warszawie,
• 1964 – Wystawa Polskiej Sztuki Użytkowej w Bukareszcie, Budapeszcie, Pradze, Belgradzie i Sofii,
• 1965 – XLIV Salon Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu,
• 1966 – Gobeliny a Biżuteria, ekspozycja gobelinów, tkanin oraz biżuterii artystycznej w Polskim Ośrodku Kultury, ZPAP w Pradze, czerwiec,
• 1966 – Wandgobelin, Stikerein und kunstlerische Bijouterie w Internationalen Ausstellungszentrum w Berlinie, październik,
• 1966 – Ausstelung Internationales Kunsthandwerk w Landesgewerbeamt Baden-Baden w Stuttgarcie,
• 1967 – Schmuck Tendenzen ’67 w Schmuckmuseum w Pforzheimie, sierpień/wrzesień,
• 1967 – Kunsthandwerk aus Polen, Overstolzenhaus w Kolonii, wrzesień/październik,
• 1968 – Ogólnopolska Wystawa Biżuterii Artystycznej w Domu Plastyka ZPAP w Warszawie, lipiec,
• 1968 – Form und Qualität w Monachium, marzec,
• 1968 – Mezinarodni Vystawa Bizuterie w Jablonec,
• 1969 – Form und Qualität w Monachium,
• 1970 – Internationale Schmuckausstellung w Handwerkmuseum w Monachium,
• 1970 – Schmuck Tendenzen ’70, Schmuckmuseum w Pforzheimie,
• 1970 – Wystawa Biżuterii Jadwigii i Jerzego Zaremskich z okazji 25-lecia pracy twórczej w Zachęcie w Warszawie, kwiecień,
• 1971 – Biżuteria Artystyczna, Dom Artysty Plastyka w Warszawie,
• 1971 – Wystawa Indywidualna w klubie Dyplomatycznym w Jabłonnie k. Warszawy,
• 1971 – Internationale Schmuckausstellung auf der Handwerkmusse w Monachium, marzec,
• 1971 – Gold + Silber, Schmuck + Gerät w Norymberdze,
• 1971 – Mezinarodni Vystawa Bizuterie w Jablonec,
• 1971 – Polish Artistic Jewellery w Ambasada PRL w Dżakarcie,
• 1972 – Polish Artistic Jewellery w Ambasada PRL w Singapurze,
• 1972 – Exempla ’72, Polnischer Künstlerischer Schmuck und Medaillen w Monachium,
• 1972 – Biżuteria Artystyczna Plastyków Okręgowych Warszawskiego w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, marzec,
• 1972 – Internationale Schmuckshau 1972 auf der internationalen Handwerkmusse w Monachium, kwiecień,
• 1973 – Ausstellung der Goldschmiedekunst w Polskim Ośrodku Kultury w Berlinie,
• 1973 – Silberschmuck aus Polen w Landesgewerbeamt Baden-Baden w Stuttgarcie, wrzesień/listopad,
• 1974 – Biżuteria Artystyczna w Polskim Ośrodku Kultury w Pradze i Bratysławie,
• 1974 – Silberschmuck aus Polen w ratuszu w Gaggenau,
• 1974 – Ceramika – Szkło – Złotnictwo w Galerii ZPAP w Warszawie,
• 1974 – Exhibition of Artistic Goldsmithery w Instytucie Polskim w Sztokholmie,
• 1974 – Aukcja na Zamek w Zamku Królewskim w Warszawie,
• 1974 – Polnische Goldschmiedekunst w Berliner Stadtbibliotek w Berlinie,
• 1974 – Wystawa Biżuterii w Muzeum Historycznym w Krakowie, PP „Jubiler”,
• 1974 – Quadriennale des Kunsthandwerk Sozialistischer Länder w Erfurcie,
• 1974 – Mezinarodni Vystawa Bizuterie w Jablonec,
• 1974 – Internationale Schmuckschau ’74 na Handwerkmesse w Monachium,
• 1974 – Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz w Zachęcie w Warszawie, grudzień,
• 1975 – Dary na Narodowy Fundusz Zdrowia w Domu Artysty Plastyka w Warszawie,
• 1975 – Internationale Schmuckschau ’75 na Handwerkmesse w Monachium, marzec,
• 1975 – Srebro – Bursztyn w Polskim Ośrodku Kulturalnym w Pradze, Budapeszcie, Sofii, Berlinie i Lipsku,
• 1976 – Internationale Schmuckschau na Handwerkmesse w Monachium,
• 1976 – Nie wszystek umrę…, wystawa aktualnej twórczości warszawskich artystów byłych więźniów hitlerowskich obozów w KMPiK w Warszawie,
• 1977 – Małe Formy w Domu Artysty Plastyka w Warszawie, kwiecień,
• 1977 – Warszawa w sztuce 1977 w Galerii MDM w Warszawie,
• 1977 – Polens Künstlerscher Silberschmuck w Instytucie Polskim w Wiedniu, grudzień,
• 1977 – Internationale Schmuckschau na Handwerkmesse w Monachium, kwiecień,
• 1978 – Künstler aus Polen w Galerie am Gaben w Wiedniu,
• 1979 – Stała ekspozycja w Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym,
• 1980 – Schmuck Internationale 1900-1980 w Künstlerhaus w Wiedniu,
• 1980 – Zeitenössischer Schmuck aus Polen w Hanau i Pfortzheim,
• 1981 – Wystawa retrospektywna twórczości artystów złotników, którzy byli członkami Grupy Twórczej „Muzeum” w Muzeum Złotnictwa w Kazimierzu Dolnym, gdzie zaprezentowano prace po sympozjach: I sympozjum – „Płaszczyzna” wiosna 1980, II sympozjum – „Linia” jesień 1980, III sympozjum – „Punkt” wiosna 1981,
• 1986 – Jadwiga i Jerzy Zaremscy – wystawa indywidualna z okazji 40-lecia pracy twórczej w BWA Legnica, marzec.

Źródło:

Nagrody i wyróżnienia

Jadwiga Zaremska, uznawana za wybitną artystkę, zdobyła wiele prestiżowych nagród oraz wyróżnień w swojej karierze. Do najważniejszych sukcesów należą:

• 1948 – srebrny medal na Wystawie Ziem Odzyskanych we Wrocławiu,
• 1949 – złoty medal na Międzynarodowych Targach w Poznaniu,
• 1952 – wyróżnienie na Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w Zachęcie w Warszawie,
• 1957 – II nagroda na II Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w Zachęcie w Warszawie,
• 1963 – wyróżnienie na wystawie Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL w Zachęcie w Warszawie,
• 1968 – srebrny i brązowy medal na Międzynarodowej Wystawie Biżuterii w Jabloncu nad Nysą,
• 1971 – srebrny medal oraz Diplome d’Honneur Special na Międzynarodowej Wystawie Biżuterii w Jabloncu nad Nysą,
• 1974 – złoty medal na Internationale Schmuckschau w Monachium,
• 1980 – wyróżnienie na wystawie Srebro ’80 w Legnicy.

Źródło:

Prace w zbiorach muzealnych

W polskim krajobrazie muzealnym znajdują się istotne kolekcje dzieł sztuki, w tym prace Jadwigi Zaremskiej. Oto niektóre z najważniejszych instytucji, gdzie można podziwiać jej twórczość:

• Muzeum Narodowe w Warszawie,
• Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym,
• Muzeum Okręgowe w Gliwicach,
• Muzeum Biżuterii w Phortzheim,
• Muzeum Szkła i Biżuterii w Jabloncu.

Te miejsca gromadzą znaczące eksponaty, które ukazują bogactwo i różnorodność prac artystki.

---

Oceń: Jadwiga Zaremska

---