Cmentarz św. Rocha w Częstochowie

Początki jego istnienia sięgają 1641 roku, kiedy to dokonano pierwszych pochówków. W ciągu wieków cmentarz przeszedł różne zmiany i rozbudowy. W 1737 roku teren został powiększony, a dwa lata później na jego obszarze zaczęły pojawiać się murowane grobowce. Już w 1767 roku cmentarz obwiedziono murem, który w późniejszych latach ulegał zniszczeniom, a następnie odbudowie.

Interesujące są także różne teorie dotyczące powstania cmentarza. Możliwe, że służył on jako miejsce spoczynku pielgrzymów, którzy zmarli w trakcie podróży na Jasną Górę, lub jako cmentarz zakaźny dla ofiar epidemii. Tezom tym sprzyja fakt, iż św. Roch był uważany za patrona chroniącego przed chorobami zakaźnymi.

Na terenie cmentarza wzniesiono również kaplice, która była pierwsza z nich zbudowana w latach 1641-1642. Niestety, zniszczenia związane z potopem szwedzkim doprowadziły do jej zburzenia. Na jej miejscu powstał dzisiejszy kościół pw. św. Rocha i św. Sebastiana, konsekrowany w 1680 roku. Budowla ta przeszła liczne renowacje i przebudowy, a jej elementy barokowe przyciągają uwagę wielu zwiedzających.

Wśród nagrobków zasługujących na szczególną uwagę na cmentarzu znajdują się:

• kwatera wojenna, w której spoczywa 17 mogił indywidualnych powstańców śląskich poległych w 1921,
• groby powstańców z 1863 roku,
• grób zbiorowy wojenny, w którym spoczywa 13 ofiar terroru hitlerowskiego, w tym 10 zakładników rozstrzelanych na Rynku Wieluńskim 1 listopada 1943,
• kwatera wojenna żołnierzy niemieckich, austriackich i rosyjskich poległych w latach 1915–1918,
• mogiła zbiorowa wojenna żołnierzy ruchu oporu poległych w 1944 oraz ofiar terroru hitlerowskiego z 1939,
• symboliczny grób braci Jerzego, Rajmunda i Włodzimierza Sosnowskich, którzy zginęli podczas II wojny światowej.

Na terenie cmentarza znajduje się również wydzielona część, która stanowi odrębny cmentarz ewangelicko-augsburski, zawierający kwaterę żołnierzy niemieckich poległych w czasie I wojny światowej.