Wincenty Mieczysław Zawadzki

Duchowieństwo i religia

Wincenty Mieczysław Zawadzki, urodzony 22 stycznia 1894 roku w Częstochowie, pozostaje postacią wyróżniającą się w polskim duchowieństwie. Zmarł 11 czerwca 1975 roku w Będzinie, pozostawiając po sobie trwały ślad w społeczności, w której działał.

Był on nie tylko polskim duchownym rzymskokatolickim, ale także prałatem oraz kanonikiem honorowym kapituły częstochowskiej. Jego rolą w Kościele katolickim było szczególne wyróżnienie, które zdobył dzięki swoim zasługom i zaangażowaniu.

Wieloletnim proboszczem parafii św. Trójcy w Będzinie, kierował tą wspólnotą przez długie lata, w okresie od 1937 do 1970 roku. Jego kadencja przypadła na czasy, które wymagały szczególnej troski o duchowy rozwój wiernych oraz prowadzenie działań w trudnych warunkach politycznych i społecznych.

Życiorys

Wincenty Mieczysław Zawadzki urodził się 22 stycznia 1894 roku w Częstochowie, w rodzinie robotniczej Antoniego (1861–1940) oraz Józefy z Chwilińskich (1869–1942). Był jednym z wielu potomków tego małżeństwa, miał siedmioro rodzeństwa: Leona (1887–1927), Zygmunta (1889–1978), Mieczysława (1891–1892), Helenę Anieli, która po mężu nosiła nazwisko Jędrczak (1896–1962), Eugenii, będącej żoną Millera (1900–1986), Janiny Sabiny, która wyszła za Piltza (1904–1949) oraz Henryka Wojciecha (1906–1964).

W 1909 roku ukończył Gimnazjum Rządowego w Częstochowie i podjął naukę w Seminarium Duchownym we Włocławku, które ukończył w 1915 roku. Po zakończeniu nauki był skierowany na studia do Akademii Duchownej w Petersburgu, jednak z powodu wybuchu I wojny światowej nie mógł ich podjąć. Święcenia kapłańskie otrzymał 23 lipca 1916 roku i już wkrótce rozpoczął pracę duszpasterską.

Od sierpnia 1916 roku do kwietnia 1917 roku pełnił obowiązki wikariusza parafii św. Piotra i Pawła w Kamieńsku, a równocześnie uczył w lokalnej szkole. W kwietniu 1917 roku przeniesiono go do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Godzieszach Wielkich, a w 1919 roku do parafii św. Mikołaja w Kaliszu. W okresie od 1 października 1919 roku do 3 lipca 1920 roku pracował w Sekretariacie Generalnym ds. Młodzieży diecezji kujawsko-kaliskiej.

W obliczu wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się jako ochotnik na kapelana Wojska Polskiego. Za zasługi podczas pełnienia obowiązków wojskowego duszpasterza został uhonorowany Krzyżem Walecznych. Po demobilizacji 27 listopada 1921 roku, rozpoczął posługę wikariuszowską w parafii św. Jakuba Apostoła w Piotrkowie Trybunalskim.

Wkrótce, bo 4 lipca 1922 roku, został przeniesiony do nowo utworzonej parafii św. Jacka i św. Doroty w Piotrkowie Trybunalskim. Następnie od 6 maja 1924 roku do lipca 1925 roku był wikariuszem parafii św. Lamberta i jednocześnie prefektem lokalnego gimnazjum. W działalność radomszczańskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” aktywnie się zaangażował, wstępując w skład jego zarządu.

21 czerwca 1925 roku objął stanowisko proboszcza nowo powołanej parafii św. Rozalii z Palermo w Radziechowicach, a równocześnie uczył religii w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim J. Chomiczówny w Radomsku. W 1927 roku nawiązał do działalności społecznej, zakładając Stowarzyszenie Ligi Katolickiej Męskiej i Żeńskiej. W 1929 roku został proboszczem parafii św. Mikołaja w Wilkowiecku. 17 lipca 1934 roku zyskał probostwo parafii Rząśnia w dekanacie brzeźnickim.

W dniu 10 września 1937 roku został administratorem parafii Świętej Trójcy w Będzinie, a 30 kwietnia 1938 roku, już jako proboszcz, sprawował ją aż do grudnia 1970 roku. W nocy z 8 na 9 września 1939 roku, gdy Niemcy rozpoczęli swoje brutalne działania, odważnie uratował grupę Żydów, co w 1989 roku zostało docenione poprzez pośmiertne odznaczenie izraelskim medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

„Było to dnia 8 września 1939 roku. […] Nie spałem jeszcze, gdy około 8 wieczorem usłyszałem kilka potężnych detonacji. […] Cała przestrzeń ogrodu plebańskiego, plebania, budynki plebańskie, kościół otoczone były olbrzymimi blokami kamienic, które w tej chwili płonęły.”

W 1952 roku liczba wiernych w parafii Świętej Trójcy wzrosła do 30 tysięcy osób. W związku z tym, 14 sierpnia, władze diecezjalne zleciły powołanie nowej parafii na Małobądzu, jednak miasto odmówiło zgody na ten projekt. Problemy z aprobatą dla budowy nowego kościoła zintensyfikowały się, gdy 13 października 1957 roku wydany został dekret powołujący parafię św. Jana Chrzciciela, której pierwszym administratorem był ks. Zygmunt Zaborowski.

W następnych latach, mimo trudności, udało się zrealizować budowę prowizorycznej kaplicy w 1958 roku pod kierunkiem nowego proboszcza, ks. Wacława Wi cińskiego. Ostatecznie, pozwolenie na budowę nowego kościoła zostało uzyskane w 1983 roku. 3 grudnia 1970 roku ks. Zawadzki przeszedł na emeryturę, a jego następcą został ks. Wacław Wi ciński.

Kapłan zmarł i został pochowany 14 czerwca 1975 roku na starym cmentarzu parafialnym na Górce Zamkowej w Będzinie.

Ordery i odznaczenia

Wincenty Mieczysław Zawadzki był osobą, która otrzymała wiele zaszczytnych odznaczeń. Wśród nich można wymienić:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1974 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 18 stycznia 1946 roku,
  • Krzyż Walecznych,
  • Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznany pośmiertnie w 1989 roku.

Upamiętnienie

1 września 1993 roku miało miejsce ważne wydarzenie związane z osobą Wincentego Mieczysława Zawadzkiego, gdyż w tym dniu odsłonięto tablicę pamiątkową, która upamiętnia jego życie i osiągnięcia. Kolejnym istotnym momentem był 27 maja 2008 roku, kiedy plac przy kościele św. Trójcy w Będzinie otrzymał jego imię, co dodatkowo podkreśla wkład Zawadzkiego w społeczność lokalną. W 2016 roku działalności Wincentego Zawadzkiego poświęcono również książkę zatytułowaną „Patriarcha Będziński”, która przybliża jego osobę i dokonania.

Przypisy

  1. a b c d e f g Ksiądz prałat Mieczysław Zawadzki. ceko.com.pl. [dostęp 14.05.2021 r.]
  2. Marian Duda: Patriarcha Będzina. niedziela.pl. [dostęp 14.05.2021 r.]
  3. Sprawiedliwy: ks. W.M.Zawadzki. archiczest.pl. [dostęp 14.05.2021 r.]
  4. M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58 „w uznaniu zasług dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele pracy organizacyjnej przy utworzeniu administracji państwowej i samorządu, uruchomienia uczelni i odbudowie demokratycznej państwowości polskiej na ziemiach województwa Śląsko-Dąbrowskiego” - jako ks. Mieczysław Zawadzki.

Oceń: Wincenty Mieczysław Zawadzki

★★★★★
Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:21