Janusz Iwański

---

Kariera muzyczna

Janusz Iwański rozpoczął swoją karierę muzyczną w 1970 roku, kiedy to pierwszy raz wystąpił jako muzyk. Jego początkowe lata to gry w zespołach takich jak Kalejdoskop, &Cerm oraz Reverberator, z którym zdobył uznanie na licznych amatorskich festiwalach i konkursach, m.in. wygrywając pierwsze miejsce w festiwalu Dzień Dobry Piosenko. Ponadto, zdobył wyróżnienie indywidualne na III Ogólnopolskim Festiwalu Muzyki Młodzieżowej.

W czasie nauki w średniej szkole muzycznej, gdzie uczył się grać na kontrabasie, Iwański odkrył swoją pasję do improwizacji oraz jazzu. Osoby, które szczególnie zainspirowały go w tym okresie, to wielcy artyści, tacy jak: John Coltrane, Charlie Parker, Miles Davis, Tomasz Stańko, Jan Garbarek oraz wiele innych uznawanych twórców. Jego fascynacja jazzem rozwijała się jeszcze bardziej po udziale w Jazz Jamboree w 1976 roku, co nakłoniło go do podjęcia studiów w tej dziedzinie.

W 1977 roku, wspólnie z Krzysztofem Majchrzakiem oraz Czesławem Łękiem, Iwański zorganizował nowy zespół jazzowy, który z czasem w 1979 roku przyjął nazwę Tie Break. Jego trio zdobyło popularność, wygrywając festiwal Jazz Juniors w 1980 roku. Oprócz Tie Break, Iwański był współzałożycielem różnych zespołów, w tym Free Cooperation w 1983 roku oraz punkowo-jazz-rockowej grupy Svora w 1984 roku, w której napisał swoje pierwsze piosenki wspólnie z Stanisławem Soyką.

Kolejnym etapem w jego karierze były grupy takie jak Woo Boo Doo, New Jazz Band w 1983 roku, Symfonic Sound Orchestra w 1984 roku oraz Stan d’Art w 1986 roku. Iwański koncertował również w duetach jazzowych, współpracując z takimi artystami jak Wojtek Konikiewicz, Włodek Kiniorski, oraz Tomaszem Stańką.

W 1988 roku, razem ze Stanisławem Soyką, stworzył duet Soyka Yanina. Pod koniec 1993 roku wydał autorski tomik wierszy zatytułowany Sukienki i warkocze, do którego ilustracji użyczył Wojciech Prażmowski. Jego pierwszy solowy album nosił tytuł Portret wewnętrzny, wydany w 1995 roku i promowany przez przeboju „Wielkie podzielenie”. W 1998 roku uformował kwartet jazzowy YANINA i KaPeLa, z którym nagrał dwa albumy, a także regularnie koncertował z grupą Drum Freaks Milo Kurtisa od 1999 roku.

W 2000 roku dołączył do zespołu Virtiual J@zz Reality, którego liderem był Piotr Iwicki. Od 2001 roku, w duecie z Dariuszem Ciszewskim, prowadzi liście przebojów Muzyczne Dary. Jesienią 2003 roku Iwański przyłączył się do zespołu Maanam. Z kolei w październiku 2023 roku, Janusz zadebiutował jako wokalista w zespole Chłopcy z Placu Broni.

Współpraca

Janusz Iwański, utalentowany muzyk, współpracował z wieloma znakomitymi artystami, zarówno z Polski, jak i z zagranicy, co świadczy o jego wszechstronności i umiejętnościach. Jego osiągnięcia obejmują nagrywanie oraz występy na żywo z:

• Tomaszem Stańką – trąbka,
• Bobem Stewartem – tuba, (USA),
• Adamem Rogersem – gitara, (USA),
• Wallisem Buchananem – saksofon, (Wielka Brytania),
• Philippe Pipon Garcia – perkusja, (Francja),
• Locko Richterem – bas, (Niemcy),
• Andrzejem Przybielskim – trąbka, (Polska),
• Zbigniewem Preisnerem – kompozytor, (Polska).

Każda z tych współprac wzbogaciła jego doświadczenie i umiejętności, a także przyczyniła się do jego dalszego rozwoju jako artysty.

Działalność koncertowa

Janusz Iwański to artysta, który swojej wyjątkowej muzykalności oddał się podczas koncertów na całym świecie. Jego występy miały miejsce w wielu krajach, w tym Polsce, Meksyku, USA, Szwecji, Danii, Kanadzie, Niemczech, Rosji, Czechach, Słowacji, Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Włoszech oraz Gruzji, a liczba koncertów przekracza 3000.

Muzyk regularnie brał udział w renomowanych festiwalach jazzowych, co stanowi istotną część jego artystycznej drogi. Do najważniejszych z nich należą m.in.: „Umbria Jazz Festival” w 1984 roku, „European Jazz Festival-Athena”, „Jazz Jamboree”, „Era Jazzu”, „Warsaw Summer Jazz Days”, „Gdynia Summer Jazz Days”, oraz „Jazz Fair”.

Oprócz wyżej wymienionych festiwali, Janusz Iwański występował również na takich wydarzeniach jak „Jazz Jantar”, „The British Fusion Festival in Silesia”, „Jazz On Odra River”, „Jazz Juniors”, a także „Warta Wawel Jazz Festiwal”. Swoim talentem i pasją do muzyki, z pewnością zyskał uznanie fanów na całym świecie.

Twórczość teatralno-filmowa

W latach 90. XX wieku, dzięki wizjonerskiej pracy reżysera Łukasza Wylężałka oraz utalentowanego aktora Henryka Talara, zaczyna się nowa era w twórczości artystycznej, koncentrującej się na muzyce filmowej i teatralnej. W tym kontekście, warte uwagi projekty muzyczne to:

• „Lot nad kukułczym gniazdem” – inscenizacja w teatrze A. Mickiewicza w Częstochowie pod kierunkiem Łukasza Wylężałka,
• „Pani Szymborskiej poręcz” – kolejny spektakl w teatrze A. Mickiewicza w Częstochowie,
• „Narkomanka” – oryginalne piosenki do monodramu Anny Samusionek, pokazywane na różnych scenach w Polsce oraz za granicą,
• „Panna Julia” – eksperymentalna scena przy filharmonii w Częstochowie, z reżyserią Katarzyny Deszcz,
• „Lęki Poranne” – przedstawienie w teatrze A. Mickiewicza w Częstochowie reżyserowane przez Bogdana Michalika,
• „Alibi” – scenariusz oraz reżyseria przez Łukasza Wylężałka w teatrze A. Mickiewicza,
• „Duet” – prezentacja w telewizyjnej teatrze 2, reżyserowana przez Łukasza Wylężałka,
• „Portret wewnętrzny” – dokumentalny film poświęcony fotografowi Wojciechowi Prażmowskiemu, w reżyserii Łukasza Wylężałka,
• „O dwóch takich co nic nie ukradli” – fabularny film w reżyserii Łukasza Wylężałka,
• „Łamigłówka” – przedstawienie w telewizyjnej teatrze 2 pod kierunkiem Łukasza Wylężałka,
• „Brat Elvis” – telewizyjny teatr 1, reżyserowany przez Łukasza Wylężałka,
• „Trzeba żyć” – dokumentalny serial telewizyjny emitowany na pr. 2,
• oraz muzyka do różnych filmów krótkometrażowych, dokumentalnych i przyrodniczych.

Do tych tytułów zalicza się:

• „Polarne lody” – współpraca z Jurkiem Zygmuntem,
• „Pesymista” – projekt współtworzony z Witoldem Nykiś i Bonifacym Dymarczykiem,
• „Inna przestrzeń” – dzieło przygotowane przez Witka Szymczyka,
• „Ścieżki duchowe” – film dokumentalny w tematyce „tie break”,
• „NOWONARODZONY” – spektakl w teatrze A. Mickiewicza w Częstochowie, gdzie scenariusz i reżyseria są autorstwa Łukasza Wylężałka,
• „Okolice Fotografii” – dokument o Wojciechu Prażmowskim z roku 2008,
• „Za Wolność 1863” – koncert ze scenariuszem i reżyserią Łukasza Kobieli,
• „16.12.1981” – koncert zrealizowany według scenariusza i reżyserii Łukasza Kobieli.

Aktywność społeczna

W 2010 roku, Janusz Iwański stał się sygnatariuszem listu otwartego adresowanego do rządu Rzeczypospolitej Polskiej oraz prezydenta. Dokument ten wyrażał zdecydowany sprzeciw wobec zorganizowania w Warszawie parady Europride. Podpisujący list podkreślali, że sprzeciwiają się nie tylko samej paradzie, ale także prawnemu uznaniu związków osób tej samej płci oraz legalizacji adopcji dzieci przez pary homoseksualne.

W treści listu zaznaczono, że działania podejmowane przez środowiska LGBT w tym zakresie są postrzegane jako naruszenie wolności słowa, a także przekonań i sumienia. Oświadczenie to stało się ważnym elementem debaty publicznej w Polsce dotyczącej praw mniejszości seksualnych oraz ich wpływu na społeczeństwo.

Dyskografia

Dyskografia Janusza Iwańskiego jest bogata i różnorodna, zawierając ponad 40 albumów, które są trwałym śladem w historii polskiej muzyki. Oprócz licznych nagrań radiowych i telewizyjnych, artysta pozostawił po sobie wiele niezapomnianych utworów.

Tie Break

• Tie Break (album) Tie Break Live – Polskie Nagrania (1989),
• Tie Break Duch wieje kędy chce – Edycja Św. Pawła (1990),
• Tie Break Gin gi lob – Silton (1991),
• Tie Break Poezje ks. Jana Twardowskiego – Edycja Św. Pawła (1995),
• Tie Break BOX – 7 Płytowa Antologia (2014),
• Tie Break The End – Agora Muzyka (2019).

Duet – SOYKA YANINA

• STANISŁAW SOJKA & JANUSZ JANINA IWAŃSKI – In Concert Polton (1990),
• SOJKA – Acoustic – Zic Zac (1991),
• SOYKA YANINA – Neopositive – ESA (1992),
• SOYKA YANINA & kompania – live w Remoncie 4 kwietnia 1993 r. (2 CD). ESA 1993,
• SOYKAYANINA i kompania-Radical graża. ESA (1994),
• Soyka, Yanina I Tie Break – retrospekcja. koncert. Kraków – Pomaton (1995).

Ze Stanisławem Sojką

• SOYKA SONETY SHAKESPARE. Pomaton EMI (1996),
• Stanisław Sojka Soykanova (2002),
• SOYKA „Jan Paweł II-Tryptyk Rzymski”. WAM-Pomaton/EMI (2003),
• SOYKA „OSIECKA ZNANA I NIEZNANA” / Universal (2011).

Z MAANAM

• Maanam – album Znaki szczególne. Kamiling-Pomatom EMI 2004,
• Maanam – single „Trzy imiona”. Kamiling Co – Pomatom EMI (2004),
• Maanam – single „Do kogo biegłam”. Kamiling-Pomatom EMI (2004),
• Maanam – single „Tu jest mój dom”. Kamiling-Pomatom EMI (2005),
• Maanam – Grand Prix Opole 2005 „Karuzela z madonnami”. Kamiling-Pomatom EMI (2005),
• Maanam – single „Głęboko w sercu”. Kamiling-Pomatom EMI (2006),
• Maanam – The Rest Of Maanam. Kamiling-Pomatom (2011).

Janusz YANINA Iwański

• YANINA – Portret wewnętrzny – Pomaton-EMI 1995,
• KaPeLa YANINA – 2001. SelleS Enterprises 1999,
• YANINA & KaPeLa – Searchers for something… GOWI Records 2002,
• YANINA FREE WAVE – YANINA FREE WAVE… MTJ 06.05.2011 r.,
• YANINA 4GramY – KRĘCI SIĘ… MTJ 14.03.2016 r.

Inne

• Woo Boo Doo – single „Ja mam fijoła”, „Machinacje”. Tonpress, PR pr. III – 1985,
• Free Cooperation – In the Higher School. Poljazz PSJ-188. 1986 r. VIII-11,
• Stan d’Art – Undergrajdoł. Polskie Nagrania SX 2376 – 1987,
• Maciej Zembaty – 7 życzeń – 1988,
• Free Cooperation – Our Master’s Voice. Poljazz-PSJ 186. Rec 1985 Wydano 1988,
• TRIBUTE TO MILES ORCHESTRA – Live. Warner Music Poland 1998,
• Graal – Darmozjad. Polonia Record 1998,
• Drum Fraeks – Live. Warner Music Poland 2000,
• Drum Fraeks – Smyrna. MILO Records 2003,
• Dzieci z Brodą Normalnie szok! – gitary w utworach „Owieczki” i „Granie i śpiewanie”. Fundacja Godne Życie 2002,
• Nick Cave i przyjaciele – W moich ramionach. Luna Music 2001,
• The Goodboys Jackowski Yanina Dominici – The Goodboys. Rabarbar 2010,
• Free Cooperation – Sketches of Poland. Biodro records. BRCD 035,
• Free Cooperation – Polish Radio Jazz Archives nr.18. Polskie Radio S.A. 2014,
• 1999 HARMOLODIC ODYSSEY Henryk Gembalski Janusz Yanina Iwański Krzysztof MajchrzakMichał Zduniak – MTJ 2020.

---

Oceń: Janusz Iwański

---