Jacenty Dędek

---

Życiorys

Jacenty Dędek, w latach 90. XX wieku, pełnił rolę fotoreportera, nawiązując współpracę z wieloma redakcjami, zarówno lokalnymi, jak i ogólnopolskimi. Wśród nich wymienia się takie tytuły jak Życie Częstochowy, Dziennik Częstochowski 24 Godziny czy Dziennik Zachodni. W jego twórczości szczególne miejsce zajmuje fotografia dokumentalna oraz portretowa.

Jest autorem wielu fotografii, które oddają piękno takich miejsc jak Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Sudety, a także Elbląg, Malbork, Pszczyna, Cieszyn, Kraków, Wieliczka oraz Słowacja, Bruksela, Bratysława. W swojej pracy artystycznej Dędek portretował także chasydów w Lelowie, tworząc cenne dokumenty społeczne. Jego zainteresowanie tematem obejmuje także fotografie bałtyckiego bursztynu, co wzbogaca jego artystyczną wizję.

Długoletni współpracownik polskiej edycji magazynu National Geographic, Dędek przygotował dla nich kilkanaście autorskich reportaży, publikując swoje prace w tak cenionych magazynach jak Duży Format, Tygodnik Powszechny, Polityka, Przekrój, Newsweek, Wprost, Forbes, Przegląd, Focus, Voyage, Podróże, Wiedza i Życie, Kalejdoscope oraz wielu innych krajowych periodykach.

Jego osiągnięcia na polu sztuki fotograficznej obejmują autorstwo oraz współautorstwo wielu wystaw, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Jest laureatem wielu prestiżowych konkursów fotograficznych, w tym Polskiej Fotografii Prasowej w 1998 roku, za fotoreportaż Świat w zasięgu ręki, a także I i III edycji Jurajskiego Salonu Fotografii. W 2005 roku zdobył III edycję konkursu Newsreportaż, otrzymując I miejsce za fotoreportaż Chorzy na Alzheimera i ich opiekunowie oraz wyróżnienie za cykl Auschwitz Birkenau – 60 lat później.

Dodatkowo, został wyróżniony przez Świdnicki Ośrodek Kultury w konkursie Zestaw 2005 za serię fotografii z życia Ślązaków, która nosi tytuł Pieruńsko fajne życie. Wśród jego najnowszych osiągnięć wymienia się wystawę Rodzina po śląsku, która była eksponowana w Bibliotece Śląskiej w Katowicach w 2007 roku, przygotowaną dzięki stypendium Marszałka Województwa Śląskiego.

Prace Jacentego Dędka znalazły się również w licznych wydawnictwach albumowych, takich jak Częstochowa dla każdego (1999), Wielka woda (1998), Ryszard Mamis. Daimonion (2000), Kalendarium Częstochowskie (2001), Tomasz Sętowski. Muzeum Wyobraźni (2003), Polska (2003 – wydanie specjalne magazynu National Geographic), Nowa Europa (2004 – wydanie specjalne magazynu National Geographic), Polska w obiektywie National Geographic (Wydawnictwo G+J, 2005), Prawdziwa Polska (Multico, 2010), Potęga wyobraźni (Graffiti, 2005), Niepodległość Sztuki, Wolność Artysty (Graffiti, 2019) oraz portretprowincji.pl (2020).

W 2022 roku Dędek został laureatem stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizację projektu 42-200/ tożsamość/ ludzie/ miejsca, który poświęcony jest Częstochowie i jej mieszkańcom.

Stypendia

W trakcie swojej kariery Jacenty Dędek zdobył szereg prestiżowych dotacji, które potwierdzają jego talent oraz osiągnięcia w dziedzinie sztuki. Oto lista przyznanych mu stypendiów:

• stypendium artystyczne Prezydenta Miasta Częstochowy w 1998 roku,
• stypendium artystyczne Marszałka Województwa Śląskiego w 2006 roku,
• stypendium artystyczne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2011 roku,
• stypendium artystyczne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 roku,
• stypendium artystyczne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2022 roku.

Te wyróżnienia świadczą o uznaniu jego pracy w środowisku artystycznym.

Nagrody

Jacenty Dędek jest uznawanym fotografem, który zdobył wiele nagród w prestiżowych konkursach. Jego prace zostały docenione zarówno w Polsce, jak i za granicą. Oto niektóre z jego osiągnięć:

• Polska Fotografia Prasowa 1998 – III nagroda w kategorii Życie Codzienne,
• Newsreportaż 2005 – I nagroda w kategorii Życie Codzienne, a także wyróżnienie w kategorii Kultura,
• BZ WBK Press Foto 2005 – II nagroda w kategorii Cywilizacja,
• BZ WBK Press Foto 2008 – wyróżnienie,
• Śląska Fotografia Prasowa 2008 – I nagroda,
• Grand Press Photo 2015 – III nagroda w kategorii Życie Codzienne,
• Fotopolis.pl – Publikacja Fotograficzna Roku 2020 dla albumu „portretprowincji.pl.”

Te nagrody odzwierciedlają jego talent oraz zaangażowanie w rozwój polskiej fotografii.

Wystawy indywidualne

Jacenty Dędek, artysta o bogatym dorobku, brał udział w licznych wystawach indywidualnych, które miały miejsce w różnych instytucjach kultury. Oto niektóre z jego najważniejszych projektów:

• Dzieci Częstochowy – ROK, Częstochowa 1997,
• Poza szlakiem – ROK, Częstochowa 2001,
• Rodzina po śląsku – Biblioteka Śląska, Katowice 2007,
• Słowaccy Romowie – Galeria Wejściówka, Częstochowa 2010,
• portretprowincji.pl – Muzeum Częstochowskie, 2019,
• portretprowincji.pl – Galeria FF ŁDK, Łódź 2020,
• portretprowincji.pl – Galeria Miejsce Sztuki 44, Świnoujście 2020,
• portretprowincji.pl – Muzeum Narodowe w Gdańsku, wrzesień 2021 – styczeń 2022,
• portretprowincji.pl – Galeria Sztuki BWA, Olsztyn 2024.

Każda z tych wystaw odzwierciedla unikalny styl twórczości Dędka oraz jego związek z lokalnymi społecznościami i tematyką kulturową.

Wystawy zbiorowe

Jacenty Dędek brał udział w licznych wydarzeniach wystawowych, które stanowią istotny element jego kariery artystycznej. Oto przegląd jego udziału w wystawach zbiorowych:

• wystawa pokonkursowa Polska Fotografia Prasowa (1998),
• Świat w obiektywie National Geographic (2003),
• BZ WBK Press Foto (2005),
• Newsreportaż (2005),
• Potęga Wyobraźni – Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie (2005),
• wystawa fotografii National Geographic Ostatnie takie miejsca na ziemi (2006),
• Średniowieczny Kraków wychodzi spod ziemi (Kraków 2006),
• Fotografie z podróży: Między fascynacją, a komentarzem – Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie (2008),
• BZ WBK Press Foto (2006),
• Śląska Fotografia Prasowa 2009 – Biblioteka Śląska (Katowice, 2009),
• 7 Triennale Sztuki Sacrum – Dom na fotografii, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie (2010),
• Grand Press Photo (2015),
• Made in Opawa – Muzeum Historii Katowic (2019),
• Korzenie/ Koreny – Galeria Bielska BWA (2019),
• OFF Bratislava, OD Dunaj (Bratysława, Słowacja 2019),
• Visegrad 30 Rokov Po Pade Berlinskeho Muru – Miesiąc Fotografii – Galéria Michalský Dvor (Bratysława, Słowacja 2019),
• Výstava Tři dekády – Uměleckoprůmyslové Muzeum v Pradze (Praga, Czechy 2020),
• Po trzydziestce ITF – Muzeum Miejskie w Zabrzu (2021),
• Opawska szkoła fotografii – Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu (2021),
• Instytut Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Trzy dekady – Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach (2021),
• Z peryferii vol. II – Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej (Słupsk, Ustka 2022).

Udział w tych wystawach potwierdza jego znaczenie na polskiej scenie artystycznej oraz zaangażowanie w różnorodne projekty fotograficzne.

---

Oceń: Jacenty Dędek

---