Henryk Wyrzykowski


Henryk Wyrzykowski był ważną postacią w historii polskiego ruchu ludowego. Urodził się 12 stycznia 1884 roku w Częstochowie, a swoje życie zakończył 19 kwietnia 1949 roku w Warszawie.

Był on nie tylko aktywnym działaczem tego ruchu, ale również zasłużonym dziennikarzem oraz posłem na sejm, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie społeczne i polityczne kraju.

Życiorys

Henryk Wyrzykowski przyszedł na świat w rodzinie inteligencji, co znacząco wpłynęło na jego późniejsze życie. W wieku siedmiu lat rozpoczął swoją edukację w Częstochowie, początkowo uczęszczając do szkoły podstawowej, a następnie kontynuując naukę w Gimnazjum Męskim, które ukończył w 1900 roku. Już od wczesnej młodości związał się z ruchem niepodległościowym, co doprowadziło do wielokrotnych aresztowań przez władze rosyjskie. W 1901 roku, przez przewożenie nielegalnej literatury, został skazany na zesłanie na Syberię, do guberni kurskiej.

Po kilkuletnim okresie spędzonym na zesłaniu i po powrocie do kraju, Henryk zaangażował się w działalność Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy, kontynuując ten kierunek działania aż do 1911 roku. W trakcie I wojny światowej aktywnie uczestniczył w pomocy materialnej dla rodzin żołnierzy legionowych, co zbliżyło go do środowisk ludowych. W 1917 roku współtworzył Zjednoczenie Ludowe (PZL), reprezentując je następnie w Radzie Stanów Królestwa Polskiego.

W 1918 roku zasiadł w Komisji Sejmowej. Po rozłomie w PZL, przeszedł do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”, gdzie w 1920 roku wszedł do Zarządu Głównego oraz, do 1923 roku, do Rady Naczelnej. W 1922 roku, startując z list PSL „Piast”, uzyskał mandat poselski. W 1923 roku przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Jedność Ludowa”, gdzie sprawował funkcje sekretarza, a od 1925 roku wiceprezesa.

W sejmie Henryk Wyrzykowski był członkiem Klubu Związku Polskich Stronnictw Ludowych „Wyzwolenie” oraz „Jedność Ludowa”. Po przyjęciu do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, w latach 1926–1931 był w Zarządzie Głównym, a w wyborach parlamentarnych z 1928 oraz 1930 roku ponownie uzyskał mandat poselski. Po zjeździe zjednoczeniowym ruchu ludowego, został członkiem nowo powstałego Stronnictwa Ludowego (SL), gdzie, w latach 1933–1935, pełnił rolę członka Głównej Komisji Rewizyjnej i równocześnie zasiadał w Radzie Naczelnej SL.

W 1938 roku, po kolejnych wyborach, próbował wraz z Aleksandrem Bogusławskim i Janem Taborem reaktywować Stronnictwo Chłopskie, jednak bez sukcesu. Po II wojnie światowej, w latach 1945–1949, był aktywny w Stronnictwie Ludowym, a w latach 1946–1949 zasiadał w Radzie Naczelnej. W latach 1946–1947 pełnił mandat posła do Krajowej Rady Narodowej, a później do Sejmu Ustawodawczego. W dniu 12 sierpnia 1946 roku został mianowany Naczelnym Dyrektorem Państwowego Banku Rolnego w Warszawie.

Oprócz działalności politycznej, Henryk Wyrzykowski od grudnia 1917 do lipca 1918 był redaktorem „Zorzy”, a w latach 1918–1924 redagował „Gazetę Ludową” w Warszawie, współwydając jednocześnie takie pisma jak „Ludowiec”, „Polityka” oraz „Kurier Ludowy”. W okresie rokowań pokojowych w Rydze, w latach 1920–1921, pełnił rolę korespondenta „Kuriera Lwowskiego” oraz „Dziennika Gdańskiego”.

Henryk Wyrzykowski zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 131-6-18).

Przypisy

  1. Almanach Absolwentów Sienkiewicza [online], absolwenci.sieniu.czest.pl [dostęp 13.01.2023 r.]
  2. Almanach Absolwentów Sienkiewicza [online], www.absolwenci.sieniu.czest.pl [dostęp 28.01.2020 r.]
  3. Cmentarz Stare Powązki: HENRYK WYRZYKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
  4. Obwieszczenie Ministra Skarbu z dnia 12.08.1946 r. o powołaniu Ob. Henryka Wyrzykowskiego na stanowisko Naczelnego Dyrektora Państwowego Banku Rolnego w Warszawie. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 28.01.2020 r.]
  5. Przewodnik praktyczny po Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. Alicja Bełcikowska, Warszawa 1925, s. 78.
  6. Ziemia Lubelska, 1918, R. 13, nr 316, T. Kostecki, 08.07.1918 r. [dostęp 29.01.2020 r.]

Oceń: Henryk Wyrzykowski

Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:19