Zenon Komender, znany również pod pseudonimami takimi jak Wacław Tomczyński, Zaremba oraz Dobosz, to postać, której życie i kariera miały znaczący wpływ na polską politykę i ekonomię. Urodził się 21 października 1923 roku w Częstochowie, a zmarł 12 kwietnia 1993 roku w Warszawie.
Był nie tylko mechanikiem i ekonomistą, ale również aktywnym politykiem oraz publicystą. Pełnił wiele istotnych funkcji w administracji państwowej, będąc zastępcą przewodniczącego Rady Państwa w latach 1985–1989, a także wiceprezesem Rady Ministrów w latach 1982–1985. Jego działalność obejmowała również okres, kiedy był ministrem handlu wewnętrznego i usług w latach 1981–1982.
Dodatkowo, Zenon Komender zasiadał w Sejmie PRL przez pięć kadencji, będąc posłem w okresach V, VI, VII, VIII i IX. Był także uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu, co poprawiło jego profil jako wpływowego polityka w czasach przemian w Polsce.
Życiorys
W trakcie II wojny światowej Zenon Komender zaangażował się w działalność Szarych Szeregów, a także dołączył do Narodowej Organizacji Wojskowej oraz ZWZ-AK. W latach 1944–1945 był przetrzymywany przez władze Związku Radzieckiego. Po powrocie do ojczyzny rozpoczął naukę na Politechnice Wrocławskiej, gdzie kontynuował swoje edukacyjne aspiracje.
W 1946 roku stał się obiektem zainteresowania władz, gdyż został aresztowany za swoje zaangażowanie w konspiracyjne Stronnictwo Narodowe. Otrzymał wyrok 9 lat pozbawienia wolności. Po odbyciu kary, w latach 1953–1956 pracował w różnych przedsiębiorstwach budowlanych na Wybrzeżu Gdańskim. Jego kariera zawodowa nabrała tempa, gdy od 1962 do 1981 roku zajmował wysokie stanowiska w Zjednoczonych Zespołach Gospodarczych Inco-Veritas.
Od 1956 roku Komender zaangażował się w działalność Stowarzyszenia „Pax”, a od 1965 roku zasiadał w prezydium zarządu głównego. Wybierany na szefa organizacji wojewódzkich w Katowicach i Gdańsku w latach 1956–1962, w latach 1980–1982 pełnił rolę wiceprzewodniczącego, a następnie do 1989 roku był przewodniczącym zarządu głównego stowarzyszenia.
W latach 1981–1982 Komender pełnił funkcję ministra handlu wewnętrznego i usług, a w 1982 roku został członkiem Prezydium Rządu. Od 1982 do 1985 roku zajmował pozycję wicepremiera, a także przewodniczył Radzie ds. Rodziny przy Radzie Ministrów w latach 1982–1986. W okresie 1985–1989 był zastępcą przewodniczącego Rady Państwa. Dodatkowo, od 1969 do 1989 roku posiadał mandat posła na Sejm PRL V, VI, VII, VIII oraz IX kadencji.
W latach 1982–1989 sprawował przewodniczące stanowisko w Kole Poselskim „Pax” w Sejmie VIII i IX kadencji. Również w 1982 roku był członkiem Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. W 1983 roku został wybrany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w latach 1983–1988 kierował Radą Obywatelską Budowy Pomnika Centrum Zdrowia Matki Polki.
W latach 1986–1988 Komender był członkiem prezydium Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa. Z kolei w latach 1988–1990 zasiadał w Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, a od 1989 roku przewodniczył Komisji ds. Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Stalinowskich działającej w ramach tej rady. Uczestniczył także w obradach Okrągłego Stołu, a po zakończeniu aktywnej działalności publicznej, Zenon Komender zmarł i został pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, w kwaterze 35K-1-25.
Odznaczenia
Zenon Komender został uhonorowany wieloma przyznanymi odznaczeniami, które świadczą o jego znaczących osiągnięciach i zasługach. Wśród nich znajdują się:
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Złoty Order „Gwiazda Przyjaźni między Narodami” (Niemiecka Republika Demokratyczna, 1983),
- Order Przyjaźni (Czechosłowacja, 1988).
Publikacje
Zenon Komender jest autorem licznych publikacji, które znacząco wpłynęły na rozwój dyskusji społeczno-ekonomicznych w Polsce. Poniżej przedstawiono spis jego najważniejszych prac:
- O program rozwoju społeczno-ekonomicznego, Warszawa 1970,
- Pracą pokoleń, Warszawa 1977,
- Refleksje nad przebytą drogą, Warszawa 1986,
- Zgodnie z realiami, t. 1. Wybór publicystyki społeczno-gospodarczej, lata 1959–1970, Warszawa 1988.
Przypisy
- Andrzej Kędziora, Społeczny Komitet Odnowy Starego Miasta, Zamościopedia, 26.10.2014 r.
- Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl.
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- Odznaczenie NRD dla Z. Komendera, „Dziennik Bałtycki”, nr 218, 25.10.1983 r., s. 2.
- „Dziennik Łódzki”, nr 104 (10320), 27–29.05.1983 r., s. 5.
- „Dziennik Polski”, r. XXXVIII, nr 223 (11 807), Kraków, 20.12.1982 r., s. 2.
- Plany pracy Departamentu IV MSW. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2007 r., s. 269. ISBN 978-83-60464-30-4.
- Seznamy nositelů státních vyznamenání [online], Archív KPR (cz.).
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Edmund Pędziwiatr | Maria Barucka | Jan Gronkiewicz | Wojciech Konieczny | Jerzy Zdrada | Szymon Giżyński | Zdzisław Barański | Jacek Kasprzyk (polityk) | Adam Zaczkowski | Józef Walaszczyk | Michał Kaczorowski | Alfred Angiersztajn | Zbigniew Cichoń | Henryk Wyrzykowski | Dariusz Kołodziejczyk (polityk) | Tomasz Michałowski (polityk) | Janusz Błaszczyk (polityk) | Krystyna Ozga | Anna Januszajtis | Marek Grabowski (1950–2022)Oceń: Zenon Komender