Alicja Matracka-Kościelny, urodzona 13 sierpnia 1950 roku w Częstochowie, to wybitna postać w świecie muzykologii oraz kultury. Jest ona doktorem nauk humanistycznych, co osiągnęła w roku 1983. Przez wiele lat pełniła różnorodne funkcje w instytucjach kulturalnych i naukowych.
W latach 1985-2006 pracowała jako muzealnik, a jej doświadczenie i wiedza przyczyniły się do rozwoju wielu projektów. W szczególności, w okresie od 2006 do 2015 roku, pełniła rolę dyrektora Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, a od 2019 roku ponownie objęła tę funkcję.
Alicja Matracka-Kościelny jest również aktywnym członkiem Związku Kompozytorów Polskich, co potwierdza jej zaangażowanie w promowanie i wspieranie polskiej twórczości muzycznej.
Życiorys
W 1974 roku Alicja Matracka-Kościelny zakończyła swoją edukację na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizując się w muzykologii. W 1983 roku uzyskała tytuł doktora nauk humanistycznych, co otworzyło przed nią drzwi do dalszej działalności naukowej i artystycznej.
Przez długi okres, od 1984 do 2015 roku, był związana z Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku. W pierwszej fazie swojej kariery, od 1984 do 2006 roku, pełniła funkcję kustosza i kuratora, a następnie, w latach 2006-2015, objęła stanowisko dyrektora tej instytucji.
Również miała znaczący wkład w rozwój życia kulturalnego w regionie jako założycielka oraz prezes Stowarzyszenia Ogród Sztuk i Nauk, działającego przy Muzeum od 1994 do 2011 roku. Dzięki jej inicjatywom, Stawisko zostało przekształcone w „muzeum otwarte”, co sprzyjało integracji różnych dziedzin sztuki. W Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów stworzyła dynamiczny ośrodek, który żywo kultywował tradycje salonu muzyczno-literackiego.
Jako autorka nowatorskiej koncepcji merytorycznej, wprowadziła programy, takie jak cykle spotkań Dźwięk-Słowo-Obraz-Myśl, Akademia Myśli i Dźwięku, a także Festiwale Muzyczne Konfrontacje. W latach 2008–2012 skoncentrowała się na przeprowadzaniu kompleksowych prac renowacyjnych i rewitalizacyjnych w Stawisku, co zostało nagrodzone w 2011 roku prestiżową nagrodą „Sybilla” w kategorii organizacja i zarządzanie.
Od 1983 roku jest aktywnym członkiem Związku Kompozytorów Polskich. W latach 2001-2003 pełniła rolę przewodniczącej Sekcji Muzykologów, następnie, w latach 2003-2010, była członkiem Zarządu Głównego. Od 2015 roku zajmuje stanowisko wiceprezesa ZKP. Jej inicjatywy w ramach Związku mają na celu wspieranie dialogu pomiędzy muzykami a przedstawicielami różnych dziedzin twórczości artystycznej.
Publikacje (wybór)
Oto wybrane publikacje autorstwa Alicji Matrackiej-Kościelny, które odzwierciedlają jej działalność naukową i twórczą. Każda z poniższych pozycji przyczynia się do lepszego zrozumienia związku między literaturą a muzyką w kontekście polskiej kultury.
- Poezja a muzyka w twórczości pieśniarskiej Moniuszki do tekstów Mickiewicza. W: Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku. Pod redakcją Zofii Chechlińskiej. Warszawa 1980,
- Związki słowno-muzyczne w pieśniach Chopina. W: „Rocznik Chopinowski” Nr 13. Warszawa 1981 s. 29–37,
- The Relationship between Words and Music in Chopin’s Songs. „Chopin Studies” II. Warszawa 1987,
- Dźwiękowe transformacje poezji J. Iwaszkiewicza, „Twórczość” 1988/2,
- Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza w jej muzycznych rezonansach. W: Miejsce Iwaszkiewicza. Stawisko. Almanach Iwaszkiewiczowski, T I. Podkowa Leśna 1994,
- Muzyka w życiu i twórczości Anny Iwaszkiewiczowej. W: „Stawisko. Almanach Iwaszkiewiczowski”, T. 3, Podkowa Leśna 1997,
- Poezja polskich romantyków w pieśniach od Moniuszki do Góreckiego. W: Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem. Muzyka i liryka, T. 9. Studia pod redakcją Mieczysława Tomaszewskiego, Kraków 2000,
- Komponowanie dźwiękiem i słowem w twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. W: Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, redakcja Andrzej Hejmej, Kraków 2002,
- Stawisko Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów – salon literacko-muzyczny dawniej i dziś. W: Muzea literackie: historia, edukacja, perspektywy. Pod redakcją Grzegorza Żuka i Ewy Łoś, Lublin 2012,
- Ukraińskość – polskość – uniwersalizm w twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. W: Studia Ukrainica Posnaniensia, Zeszyt II, Poznań 2014,
- Muzyka na Stawisku. Koncepcja merytoryczna, teksty Alicja Matracka-Kościelny. Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna 2014.
Opracowania redakcyjne książek
W dorobku Alicji Matrackiej-Kościelny znajdują się liczne ciekawe opracowania redakcyjne dotyczące różnych aspektów muzyki i kultury. Oto niektóre z jej znaczących prac:
- Inspiracje w muzyce XX wieku: filozoficzno-literackie, religijne, folklorem. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej, Podkowa Leśna – Warszawa 1993,
- Dźwięk – Słowo – Obraz – Myśl. Rozmowy artystów, teoretyków i krytyków sztuki w Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku. T. I Podkowa Leśna 1997; T. II Podkowa Leśna 2001,
- Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej. Materiały XXXI Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej ZKP, Warszawa – Podkowa Leśna 2002,
- Dźwięk – Słowo – Obraz – Myśl. Rola krytyki w dzisiejszym życiu artystycznym. Stawisko 2003.
Nagrody i odznaczenia
Alicja Matracka-Kościelny zdobyła wiele prestiżowych wyróżnień w ciągu swojej kariery. Oto niektóre z nich:
- nagroda Związku Kompozytorów Polskich przyznana w 2005 roku,
- brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, otrzymany w 2005 roku,
- nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego, zdobyta w 2007 roku,
- specjalne nagrody Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2005, 2011 oraz 2015.
Przypisy
- Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 21.01.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Kazimierz Łaski | Tadeusz Muszyński | Czesław Grabowski (chemik) | Jerzy Rebeta | Witold Matwiejczyk | Zbigniew Kołaczkowski | Przemysław Mastalerz | Robert Kołodziej | Zbigniew Starczewski | Janusz Kołodziejski | Joanna Błaszczak | Aleksander Hafftka | Marian Szymański | Marek Okólski | Tadeusz Lechowski | Antoni Basiński | Wojbor A. Woyczyński | Paweł Łukaszewski | Maria Uziembło | Kazimierz ZarankiewiczOceń: Alicja Matracka-Kościelny