Ludwik Stefan Fritsche to postać, której życie i twórczość są przykładem zaangażowania w sztukę teatralną i filmową. Urodził się 17 sierpnia 1872 roku w Częstochowie, a jego historia zakończyła się 4 września 1940 roku w Warszawie.
Fritsche pozostawił po sobie niezatarte ślady w świecie kultury, będąc zarówno aktor teatralnym, jak i filmowym. Jego dorobek artystyczny jest istotnym elementem polskiego dziedzictwa teatralnego.
Życiorys
Studiował agronomię, a w trakcie nauki aktywnie występował na scenie warszawskiego Towarzystwa Miłośników Sceny. Jego mentorem w dziedzinie aktorstwa był znany artysta, Roman Żelazowski. W 1902 roku zadebiutował na scenie łódzkiej, co otworzyło przed nim nowe możliwości.
W sezonie 1903/04 miał zaszczyt występować w teatrze w Poznaniu, a następnie dołączył do zespołu Henryka Halickiego w Lublinie w 1904 roku. Jego kariera teatralna rozwijała się szybko, obejmując takie miejsca jak Teatr Ludowy w Krakowie (sezon 1904/05), Teatr Miejski we Lwowie (sezon 1905/06), a także Teatr Miejski w Krakowie (sezon 1906/07).
W dalszych latach występował również w Teatrze Małym w Warszawie (sezon 1907/08), by z sukcesem pojawić się w Łodzi (sezony 1908/09 i 1911/12). Powrócił do Teatru Miejskiego we Lwowie (w latach 1910/11, 1912-1914 oraz 1918/19) i grał w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie (sezon 1914/15). Dodatkowo, na przełomie lat 1919-1922 swoje umiejętności prezentował w Teatrze Bagatela w Krakowie.
W okresie września 1917 do prawdopodobnie 1918 prowadził zespół objazdowy pod nazwą Teatr Nowoczesny. W latach 1922-1924 występował w Teatrze Rozmaitości w Warszawie, a następnie od 1924 do 1934 roku grał w Teatrze Polskim oraz Teatrze Małym. Po 1934 roku aż do wybuchu II wojny światowej, dał się poznać na scenach Towarzystwa Krzewienia Kultury Teatralnej, przede wszystkim w Teatrze Narodowym oraz Nowym. W swoich rolach zazwyczaj przyjmował postaci charakterystyczne amantów.
Na życie osobiste aktora miała wpływ jego małżeństwo z aktorką Zofią Dobrzańską. Po jego odejściu, Ludwik Fritsche spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, zlokalizowanym w kwaterze 11-3-14.
Ważniejsze role teatralne
W karierze teatralnej Ludwika Fritsche można zauważyć wiele znaczących ról, w których artysta w pełni pokazał swoje umiejętności. Oto niektóre z nich:
- Dziennikarz w Weselu Stanisława Wyspiańskiego,
- Stary Aktor w Wyzwoleniu Stanisława Wyspiańskiego,
- Rejent w Zemście Aleksandra Fredry,
- Dulski w Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej,
- Kręcki w Aszantce Włodzimierza Perzyńskiego,
- Kalenicki w Karykaturach Jana Augusta Kisielewskiego,
- Edmund w Maskaradzie Jarosława Iwaszkiewicza,
- Podkolesin w Ożenku Nikołaja Gogola,
- Firs w Wiśniowym sadzie Antona Czechowa,
- Delfin w Świętej Joannie George’a Bernarda Shawa,
- Kaps w Nadziei Hermana Heijermansa.
Wybrana filmografia
Ludwik Fritsche był znanym aktorem polskiej kinematografii, którego talent i charyzma na ekranie znalazły uznanie wśród widzów. Jego filmografia obejmuje wiele znakomitych ról, które przyczyniły się do budowania jego artystycznej kariery. Oto kluczowe tytuły, w których występował:
- 1922: Tajemnica przystanku tramwajowego jako książę Barski,
- 1926: Trędowata jako książę Podhorecki,
- 1928: Pan Tadeusz jako Protazy,
- 1929: Mocny człowiek jako lichwiarz,
- 1930: Moralność pani Dulskiej jako Felicjan Dulski,
- 1933: Dzieje grzechu jako ojciec Ewy,
- 1933: 10% dla mnie jako „hrabia” Oleś,
- 1935: Dwie Joasie jako książę,
- 1937: Ordynat Michorowski jako Antoni,
- 1937: Halka jako Maciej, sługa w majątku Janusza,
- 1939: U kresu drogi jako Feliks, służący Turwidów.
Wspomniane filmy ukazują różnorodność jego ról, od książąt po postacie drugoplanowe, co dowodzi jego wszechstronności i umiejętności w dostosowywaniu się do różnych ról filmowych.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: ZOFIJA FRYTSCHE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.07.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Tomasz Bajer (artysta) | Łukasz Kulczak | Janusz Siadlak | Bonifacy Dymarczyk | Stefan Mrożewski | Marcin Lamch | Krzysztof Niedźwiecki | Elżbieta Ziółkowska | Zbisław Janikowski | Józef Myjak | Waldemar Modestowicz | Leon Jelonek | Ilona Chojnowska | Anna Weber | Piotr Rękawik | Stanisław Heyman | Jacek Nagłowski | Karol Miller | Arek Skolik | Wojciech ŁukaszewskiOceń: Ludwik Fritsche