Irena Delmar-Czarnecka

---

Życiorys

Irena Delmar-Czarnecka jest córką wybitnych postaci: ekonomisty i prawnika Maksymiliana Reyzza-Rubiniego oraz pianistki Heleny z Lubicz-Majewskich. W rodzinie miała dwóch braci, z których Juliusz Reyzz-Rubini był bohaterem warszawskiego powstania, zginął tragicznie 5 sierpnia 1944 podczas wyzwolenia „Gęsiówki”. Wiktor Reyzz-Rubini, z kolei, był znanym pisarzem, publicystą oraz dramaturgiem.

W 1948 roku rozpoczęła swoją karierę artystyczną jako chórzystka w Operetce Warszawskiej. Trzy lata później zdecydowała się na wyjazd do Londynu, gdzie mieszkała jej ciotka, artystka Mila Kamińska. Ten moment zapoczątkował jej długotrwałą emigrację, podczas której Irena pracowała najpierw jako modelka.

Irena kształciła się w zakresie śpiewu, uczestnicząc w studiach wokalno-muzycznych w Warszawie, Mediolanie i Londynie. W tym czasie przystąpiła do Brytyjskiego Związku Artystów Teatralnych i Filmowych „Equity”. Zyskała uznanie jako aktorka w takich teatrach jak Polski Teatr Dramatyczny, Teatr Polski ZASP, Teatr Hemara, Teatr Ref-Rena oraz Teatr Budzyńskiego. Jej artystyczne występy miały miejsce nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także w Stanach Zjednoczonych oraz Kanadzie.

W 1981 roku Irena objęła stanowisko prezesa Związku Artystów Scen Polskich za Granicą w Londynie oraz dyrektora Teatru ZASP. Przyjęła obywatelstwo brytyjskie, co jeszcze bardziej umocniło jej związek z nową ojczyzną.

W 1955 roku w Londynie poślubiła pułkownika Kamila Czarneckiego (1912-2001). Małżeństwo Czarneckich nawiązało bliską przyjaźń z gen. Władysławem Andersem oraz jego żoną Ireną, a generał spędził ostatni dzień swojego życia u Czarneckich. Irena była także inicjatorką oraz przewodniczącą komitetu budowy pomnika „Dla Nich”, który jest dedykowany Żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Pomnik został ustanowiony w 2012 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, gdzie spoczęły prochy jej męża Kamila oraz jego brata Mariana Czarneckiego, również pułkownika.

O życiu Ireny Delmar-Czarneckiej powstał dokumentalny film pt. Tęskniłeś tyle lat…, którego autorem jest Leszek Platta, zrealizowany w 2000 roku.

Odznaczenia i wyróżnienia

W trakcie swojej działalności, Irena Delmar-Czarnecka zdobyła szereg ważnych odznaczeń oraz wyróżnień, które potwierdzają jej wkład w życie kulturalne i społeczne, zwłaszcza w kontekście polonijnym.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 25 listopada 2014 roku, za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowiska polonijnego w Wielkiej Brytanii oraz za popularyzowanie polskiej kultury,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 11 listopada 1990 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 listopada 1982 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, nadany 23 listopada 1993 roku, za wybitne zasługi w działalności kulturalnej,
• Medal „Polonia Mater Nostra Est”,
• Srebrny Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”, otrzymany 13 września 2007 roku,
• Złota Odznaka Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii,
• Złota Odznaka Lotników,
• Dyplom honorowy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przyznany w 2009 roku, za całokształt działalności propagującej twórczość dwudziestolecia międzywojennego poza granicami Polski,
• Laureatka „Złotego Liścia Retro 2009”,
• Honorowe członkostwo Związku Artystów Scen Polskich w Polsce, przyznane w 2005 roku,
• Honorowe członkostwo Ogniska Polskiego w Londynie,
• Srebrna odznaka honorowa Koła Lwowian w Londynie, przyznana w 1970 roku.

---

Oceń: Irena Delmar-Czarnecka

---