Zdzisław Salaburski

---

Życiorys

„Maturę udało mu się zdać w 1939 roku w Częstochowie. W czasie II wojny światowej kształcił się w zakresie malarstwa oraz rysunku u Zdzisława Kałędkiewicza. Dodatkowo, uczęszczał do krakowskiej Staatliche Kunstgewerbeschule, gdzie pod okiem Fryderyka Pautscha doskonalił swoje umiejętności malarskie.

Po zakończeniu działań wojennych, rozpoczął pracę jako scenograf w Teatrze Miejskim w Częstochowie, gdzie również zadebiutował na scenie jako aktor. W 1946 roku zdał eksternistyczny egzamin aktorski ZASP, co otworzyło mu drzwi do dalszej kariery aktorskiej. W następnych latach występował w różnych teatrach, między innymi w Toruniu, występując w Teatrze Ziemi Pomorskiej.

Również w Łodzi można go było zobaczyć na scenie Teatru Wojska Polskiego (1947), a później w Poznaniu, gdzie gościł w Teatrze Polskim oraz Teatrze Nowym (1948-1955). Jego kariera kontynuowała się w Krakowie, gdzie grał w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej (1956) oraz w Warszawie, gdzie związany był z Teatrem Narodowym oraz Teatrem Ludowym w latach 1957-1961.

W 1961 roku podjął decyzję o zakończeniu kariery aktorskiej, aby w pełni poświęcić się malarstwu. Pomimo tego, sporadycznie współpracował z amatorskim teatrem w Zakopanem jako reżyser. Oprócz tego, brał także udział w audycjach Teatru Polskiego Radia, gdzie w latach 1952-1999 wystąpił w ponad 380 produkcjach oraz w Teatrze Telewizji, w którym zagrał w 16 spektaklach pomiędzy 1958 a 1978 rokiem, w tym w Teatrze Sensacji „Kobra”.

W dziedzinie dubbingu aktywnie współpracował z warszawskim Studiem Opracowań Filmów, użyczając swojego głosu w 20 produkcjach w latach 1965-1976. Jako malarz debiutował na wystawie Związku Polskich Artystów Plastyków w Częstochowie w 1945 roku. Od 1957 roku był aktywnym członkiem okręgu ZPAP w Warszawie, a także uczestniczył w działalności „Grupy 55”, która skupiała się wokół Galerii Sztuki Nowoczesnej „Krzywe Koło”.

Jego prace charakteryzowały się abstrakcyjnymi kompozycjami, przepełnionymi stylem taszyzmu oraz sztuki informel, koncentrując się na wyrafinowanym kolorycie oraz dynamice formy. Wystawy jego dzieł odbywały się nie tylko w kraju, ale także za granicą, w takich miastach jak Kopenhaga, Düsseldorf, Utrecht, Sztokholm, Wiedeń, Toronto oraz Nowy Jork.

Po śmierci został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie spoczywa wśród wielu innych wielkich postaci polskiej kultury.

Filmografia

Filmografia Zdzisława Salaburskiego jest imponującym zbiorem ról, które nie tylko pokazują jego talent, ale również różnorodność postaci, jakie miał okazję odgrywać. Oto przegląd jego najważniejszych wystąpień:

• Barbara i Jan (1964) – urzędnik Totalizatora Sportowego (odc. 2),
• Powrót doktora von Kniprode (1965) – oberscharführer Franz (cz. 1),
• Podziemny front (1965) – dwie role:
  • gestapowiec Franz (odc. 3, 4, 5, 7),
  • wartownik na poczcie (odc. 3),
• Stawka większa niż życie (1968) – partyzant,
• Kolumbowie (1970) – oficer niemiecki zatrzymujący ciężarówkę (odc. 1),
• Odejścia, powroty (1972) – członek oddziału rosyjskiego (odc. 2),
• Polizeiruf 110 (1973) – odc. „Alarm am See”,
• Ile jest życia (1974) – myśliwy z Austrii (odc. 6),
• Sprawa Gorgonowej (1977) – dziennikarz,
• Polskie drogi (1977) – gestapowiec przesłuchujący Fabiankiewicza.

Każda z tych ról odzwierciedla jego umiejętności aktorskie oraz zaangażowanie w projekt. Salaburski wielokrotnie wcielał się w postaci, które przedstawiały skomplikowane aspekty historyczne i społeczne, co czyni go znaczącą postacią w polskiej kinematografii.

---

Oceń: Zdzisław Salaburski

---