Archiwum Państwowe w Częstochowie jest instytucją o znaczącej roli w zachowaniu pamięci historycznej regionu. Jego powstanie miało miejsce na mocy Zarządzenia Ministra Oświaty, które miało miejsce 21 lipca 1950 roku. Od tego czasu Archiwum zajmuje się gromadzeniem oraz przechowywaniem dokumentów, które są istotne dla badań historycznych oraz kulturowych.
Warto dodać, że zakres działalności Archiwum obejmuje obszar dawnego województwa częstochowskiego, co czyni je kluczowym ośrodkiem dla osób zainteresowanych historią tego regionu.
Historia
Archiwum Państwowe w Częstochowie zostało utworzone 21 lipca 1950 roku, na mocy zarządzenia Ministra Oświaty. Początkowo funkcjonowało jako Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział Powiatowy w Częstochowie, jednak jego rzeczywista działalność rozpoczęła się dopiero w marcu 1951 roku. Wówczas instytucja przejęła budynek dawnego Archiwum Miejskiego, usytuowanego przy ul. Krakowskiej 16 w Częstochowie.
W tym samym roku nastąpiła transformacja, a Oddział Powiatowy przekształcono w Archiwum Państwowe w Częstochowie, które stało się częścią WAP w Katowicach. W 1956 roku archiwum zyskało status Oddziału Terenowego w Częstochowie, będącego częścią Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Katowicach.
W kolejnych latach archiwum zmieniało swoje lokalizacje, a w 1963 roku przeniesiono je do budynku przy ówczesnej ulicy Modzelewskiego 8, dzisiaj znanej jako ulica Śląska. W 1975 roku archiwum znów się przeprowadziło, tym razem na ulicę Warszawską 172, gdzie mieściło się w obiektach wcześniej zajmowanych przez Częstochowską Fabrykę Artykułów Muzycznych „Melodia”. Po utworzeniu województwa częstochowskiego w 1975 roku, nastąpiła zmiana nazwy na Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Częstochowie, która w 1983 roku została zmieniona na Archiwum Państwowe w Częstochowie dzięki nowej Ustawie o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.
W 1989 roku, archiwum zostało zlikwidowane, a utworzono Oddział Archiwum Państwowego w Katowicach. Nową siedzibę archiwum ulokowano przy ulicy Rejtana 13 w 1994 roku, a rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji z 6 czerwca 1994 roku, ponownie powołano Archiwum Państwowe w Częstochowie. W latach 1994–1999 zrealizowano adaptację i modernizację tego budynku.
W historii archiwum szczególne znaczenie mają osoby kierujące tą instytucją:
- 1951 – Antoni Morawski,
- 1951–1958 – Jadwiga Wódkiewicz,
- 1958–1989 – Franciszek Sobalski,
- 1989–1994 – Dorota Czech,
- 1994–1995 – Halina Rozpondek,
- 1996 – nadal Elżbieta Surma – Jończyk.
Zbiory
Archiwum Państwowe w Częstochowie przechowuje bogate zbiory dokumentów, które sięgają XIX i XX wieku. Warto jednak zaznaczyć, że w kolekcji znajdują się również nieliczne materiały z XVII oraz XVIII wieku. Do kluczowych grup zgromadzonych archiwaliów należy przede wszystkim:
- Akta miasta Częstochowy, obejmujące lata 1759 – 1945, a także akta instytucji związanych z wymiarem sprawiedliwości, w tym dokumenty sądów, prokuratur, oraz akta notarialne,
- Akta dotyczące zakładów przemysłowych, cechów rzemieślniczych, banków oraz spółdzielni,
- Akta stanu cywilnego, które obejmują lata 1808 – 1905 i dotyczą różnych wyznań.
Przypisy
- Historia archiwum. [dostęp 13.01.2018 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytucje i organizacje rządowe":
Regionalny Ośrodek Kultury w Częstochowie | Placówka Straży Granicznej w Częstochowie | Sąd Okręgowy w Częstochowie | Ratusz w CzęstochowieOceń: Archiwum Państwowe w Częstochowie