Alfred Gradstein

---

Życiorys

Alfred Gradstein rozpoczął swoją edukację w 1925 roku, jednocześnie studiując na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz uczęszczając do Konserwatorium Warszawskiego, gdzie jego nauczycielami byli Roman Statkowski w zakresie kompozycji oraz Henryk Melcer w zakresie dyrygentury. W latach 1926–1927 kontynuował naukę w Hochschule für Musik w Wiedniu pod okiem Josepha Marxa (kompozycja) i Clemensa Kraussa (dyrygentura).

W 1928 roku Gradstein osiedlił się w Paryżu, gdzie poślubił Susanne. W okresie od 1937 do 1939 roku był zaangażowany w działania mające na celu umuzykalnianie środowisk robotniczych we Francji. Jego losy w trakcie II wojny światowej prowadziły go na południe Francji, gdzie przebywał przez dłuższy czas.

Po zakończeniu wojny, w 1947 roku, powrócił na stałe do Polski i osiedlił się w Warszawie. W latach 1948–1950 sprawował obowiązki sekretarza generalnego Związku Kompozytorów Polskich. Niestety, zmarł w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze B2-7-4.

Twórczość

Alfred Gradstein zyskał uznanie jako prezentowany twórca pieśni masowych, co potwierdzają dwie nagrody, które otrzymał w konkursie organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Sztuki w 1948 roku.

Oprócz pieśni masowych, jego twórczość obejmowała także kompozycje sceniczne, utwory kameralne, a także dzieła fortepianowe i piosenki.

Wybrane kompozycje

Sceny baletowe

W twórczości Alfreda Gradsteina znajdziemy interesujące kompozycje baletowe, w tym:

• zaloty,
• tańce polskie.

Utwory kameralne

Kompozytor stworzył również wiele wartościowych utworów kameralnych, do których zalicza się:

• kwartet smyczkowy (1929),
• sonatina skrzypcowa (1936).

Utwory na fortepian

W jego dorobku znalazły się również wybitne dzieła fortepianowe, takie jak:

• koncert (1932),
• hommage a Chopin – 12 etiud (1944),
• suita mazurków.

Pieśni masowe i piosenki

Gradstein jest również autorem licznych pieśni masowych i piosenek, które zapisały się w polskiej kulturze muzycznej. Oto niektóre z nich:

• pieśń o braterstwie (słowa Mirosław Łebkowski) – 1948,
• pieśń jedności – 1948,
• piosenka o Warszawie (Włodzimierz Słobodnik) – 1949,
• młody kraj (Maria Wroncka) – 1950,
• na prawo most, na lewo most (Helena Kołaczkowska) – 1950,
• o gdańskim murarzu – 1950,
• pieśń przodowników pracy (Leopold Lewin) – 1950,
• warszawa-berlin-praga (Wojciech Lipniacki) – 1950,
• dwaj chłopcy (H. Kołaczkowska) – 1951,
• marsz ZMP (Jerzy Jurandot) – 1951,
• na ćwiczenia (Leon Pasternak) – 1951,
• zetempowiec (Jacek Bocheński) – 1951,
• mój dom (H. Kołaczkowska) – 1952,
• od Różana trakt (Tadeusz Kubiak) – 1952,
• spacer wieczorny (Roman Sadowski) – 1952,
• cześć Partii (Stanisław Ryszard Dobrowolski) – 1953,
• kto wie (H. Kołaczkowska) – 1953,
• wzejdą złote kłosy (Hanna Wolska) – 1953,
• goście z miasta (M. Łebkowski) – 1954,
• piosenka o kwiatach i drzewach na Placu Konstytucji (Jerzy Kierst) – 1954,
• spotkanie z Warszawą (T. Kubiak) – 1954,
• uśmiechnij się (Henryk Gaworski) – 1954,
• nasza ziemia,
• staromiejska piosenka.

Nagrody

Alfred Gradstein jest uznawany za znakomitego twórcę muzyki, który zdobył kilka prestiżowych nagród w swojej karierze. Oto najważniejsze osiągnięcia związane z jego twórczością:

• nagroda na konkursie puszkinowskim za pieśń Wieczór zimowy w 1949 roku,
• II nagroda na Festiwalu Muzyki Polskiej za kantatę do słów Władysława Broniewskiego zatytułowaną Słowo o Stalinie, przeznaczoną na alt solo, chór męski i orkiestrę w 1951 roku,
• Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia w dziale muzyki, przyznana za zapoczątkowanie akcji tworzenia pieśni masowej oraz za twórczość w tej dziedzinie, ze szczególnym uwzględnieniem Pieśni ZMP oraz Pieśni o Warszawie, 29 lipca 1950 roku,
• Nagroda Państwowa III stopnia za kantatę Słowo o Stalinie do tekstu Władysława Broniewskiego w 1952 roku.

---

Oceń: Alfred Gradstein

---