Kościół św. Barbary w Częstochowie

---

Historia

W XV i XVI stuleciu Częstochowa była miejscem, w którym znajdowały się dwie kaplice, dedykowane św. Barbarze. W roku 1643 jedna z tych kaplic była opisana jako „stojąca pod Jasną Górą”.

Zespół budynków, który znamy dzisiaj, został zbudowany w latach 1637-1643 z inicjatywy o. Andrzeja Gołdonowskiego OSPPE. W jego skład wchodził jednonawowy, późnorenesansowy kościół oraz klasztor, który przeznaczono na nowicjat pauliński.

Kościół doczekał się konsekracji 14 maja 1643 roku, a tego aktu dokonał biskup Jan Madaliński. W roku 1660 nad zakrystią wzniesiono oratorium zakonne, znane jako kaplica św. Anny, które na piętrze było połączone z klasztorem za pomocą ganku.

W XVIII wieku kościół przeszedł rozbudowę, stając się trójnawowym, bazylikowym obiektem. Od strony północnej wznosi się wieża, której górna część ma cylindryczny kształt, wieńczona hełmem pokrytym blachą miedzianą.

Od frontu, w niszach budynku, znajdują się rzeźby z XIX i XX wieku, których autorstwo przypisuje się F. Staniszewskiemu oraz J. Proszowskiemu.

Plebania, która wcześniej pełniła funkcję klasztoru, jest połączona z kaplicą św. Anny arkadowym przejściem. Została zbudowana na planie kwadratu, z wewnętrznym wirydarzem, a środkowy korytarz prowadzi do dawnych cel zakonników.

Architektura

W kościele św. Barbary w Częstochowie można podziwiać neobarokowy ołtarz główny z 1882 roku, który wyróżnia się obrazem przedstawiającym św. Barbarę, bogato zdobionym srebrną cyzelowaną sukienką. W obrębie świątyni, zarówno w nawach bocznych, jak i przy tęczy, znajdują się późnobarokowe ołtarze, datowane na 1747 rok. Ołtarze te wzbogacone są w obrazy z przełomu XIX i XX wieku, które noszą sygnaturę artysty J. Grotta.

W zachodniej nawie umiejscowiona jest chrzcielnica wykonana z dębnickiego marmuru, a obok niej stoi drewniana szafka na oleje. Szafka ta jest ozdobiona płaskorzeźbą przedstawiającą Chrzest Chrystusa, również datowaną na 1747 rok. W prezbiterium można zobaczyć XVII-wieczną ambonę, zdobioną wizerunkami czterech ewangelistów, a ponad nią widnieje kopuła, na której umieszczona jest figura Maryi z dzieciątkiem Jezus. Przy prawym boku prezbiterium ulokowana jest późnobarokowa kaplica św. Michała Archanioła, wzbogacona elementami rokokowymi.

Kościół ma również silne powiązania z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, który w 1430 roku został porzucony przez rabusiów przy źródle. To właśnie w tym miejscu obraz został obmyty i odnaleziony. Początkowo przy cudownym źródle umiejscowiony był krzyż, jednak w obecnych czasach nad tym miejscem znajduje się barokowa kaplica św. Barbary, datowana na pierwszą połowę XVIII wieku. Ze względu na tę tradycję, przestrzeń ta została uznana za sanktuarium Zranionej Jasnogórskiej Ikony Matki Bożej.

Organy

Organy kościoła św. Barbary w Częstochowie zostały zaprojektowane i wykonane przez renomowaną firmę W. Biernackiego z Warszawy w roku 1929. Ich bogaty dźwięk i różnorodność brzmienia stanowią istotny element muzycznej kultury tego miejsca. Poniżej przedstawiamy ich szczegółową dyspozycję:

Manuał I	Manuał II	Pedał
Bourdon 16′ Pryncypał 8′ Salicet 8′ Hohlflet 8′ Oktawa 4′ Mikstura 2 2/3′	Prind.pryncypał 8′ Aeolina 8′ Vox coel. 8′ Gedact 8′ Traversflet 4′ Nassat 2 2/3′ Piccolo 2′ Tercflet 1 3/5′ Kwintszum 2 2/3′ Cornet 4′ [vacat]	Violonbass 16′ Subbas 16′ Puzon 16′ Cello 8′ Fletbas 8′ [vacat]

---

Oceń: Kościół św. Barbary w Częstochowie

---