Częstochowa (stacja kolejowa)

---

Ruch pasażerski

W obszarze ruchu pasażerskiego na stacji kolejowej w Częstochowie, dane dotyczące wymiany pasażerskiej dostarczają istotnych informacji o rozwoju transportu kolejowego w tym regionie.

Rok	Wymiana roczna	Wymiana pasażerska na dobę	Miejsce w Polsce
2017	3 720 000	10 200	21
2018	6 200 000	10 000	20
2019	3 940 000	10 800	23
2020	2 050 000	5 500	23
2021	2 520 000	6 900	24
2022	brak danych	9 300	brak danych

Rok 2022 nie dostarczył danych, co może być wynikiem różnych czynników, w tym wpływu pandemii na podróże. Warto zauważyć, że w ostatnich latach liczba pasażerów korzystających z tej stacji znacznie się zmieniała, co może odzwierciedlać różne aspekty rynku transportowego oraz potrzeb lokalnej społeczności.

Historia

W historii Częstochowy stacja kolejowa odegrała ważną rolę, a jej początki datują się na lata 1845–1846, kiedy to wzniesiono pierwszy dworzec. Obiekt ten, powstały w czasie budowy kolei warszawsko-wiedeńskiej, charakteryzował się stylem późnoklasycystycznym, a jego forma przypominała lokomotywę. Środkowa część budynku miała piętro oraz kwadratową wieżę, podczas gdy boczne pawilony były parterowe.

W 1852 roku na stacji zainstalowano system telegraficzny, co przyczyniło się do zwiększenia efektywności komunikacji. W latach 1873 i 1900 dworzec przeszedł istotne rozbudowy, które były realizowane według projektów architekta Czesława Domaniewskiego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej stacja była pod nadzorem kpt. Antoniego Malinowskiego, który pełnił funkcję wojskowego komendanta.

Pionierem elektryfikacji transportu kolejowego w Częstochowie był pierwszy pociąg elektryczny, który przybył na stację w 1956 roku. Niestety, oryginalny dworzec został rozebrany pod koniec lat 70. XX wieku. Z tej historycznej budowli ocalały jedynie obiekty pomocnicze, takie jak konduktorownia oraz dawny szalet.

W połowie lat 70. zapadła decyzja o budowie nowego obiektu dworca, co wiązało się z przekształceniem Częstochowy w stolicę województwa. W ramach ogólnopolskiego konkursu architektonicznego wyłoniono projektanta – krakowskiego architekta Ryszarda Frankowicza, który pracował z zespołem 16 współpracowników. Prace budowlane rozpoczęły się na przełomie lat 70. i 80., w wyniku czego wyburzono budynek stacyjny z okresu budowy kolei warszawsko-wiedeńskiej.

W wyniku przekształceń gospodarczych po upadku socjalizmu plany dotyczące biur na wschodniej stronie torów uległy znacznemu zmniejszeniu, przez co wcześniejsze wyburzenia stały się zbędne. Z kolei w zachodnim pawilonie zaplanowano przestrzenie na cele komercyjne. Budowa obecnego dworca rozpoczęła się w 1989 roku z ramienia Śląskiej DOKP w Katowicach i trwała do 1996 roku, przy czym kluczowe prace nad głównym gmachem rozpoczęto w 1994 roku.

Pasaż z poczekalniami nad torami został oddany do użytku w 1991 roku z okazji VI Światowych Dni Młodzieży. Natomiast cała budowla została uroczyście otwarta 9 listopada 1996 roku, w dniu 150. rocznicy dotarcia kolei do Częstochowy. To wydarzenie zaszczycił swoją obecnością Aleksander Kwaśniewski, ówczesny prezydent Polski.

Na przestrzeni lat dworzec przeszedł wiele transformacji, w tym 24 maja 1997 roku przed jego budynkiem odsłonięto pomnik z popiersiem Władysława Biegańskiego, który zrealizował artysta Szymon Wypych. W lipcu 2019 roku zorganizowano konkurs przez SARP Częstochowa oraz PKP SA na koncepcję realizacyjną nowego dworca oraz zagospodarowanie terenów po zachodniej stronie torów, które obejmowały również obszar dworca autobusowego.

Linie kolejowe

Na stacji kolejowej w Częstochowie zatrzymują się różne linie kolejowe, które stanowią istotne połączenia regionalne oraz krajowe. Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis tych linii:

• 1 Warszawa Centralna – Katowice (to elektryfikowana linia, która łączy Śląsk z Mazowszem, przebiegając przez województwo łódzkie),
• 700 Częstochowa – Częstochowa Stradom,
• 701 Częstochowa – posterunek odgałęźny Kucelinka (gdzie przebiegają linie łączące Wiedenkę z protezą koniecpolską).

Te połączenia są kluczowe dla lokalnej komunikacji, a także dla podróżujących między większymi miastami w Polsce.

Budynek

Obecny budynek dworca kolejowego w Częstochowie został zaprojektowany przez krakowskiego architekta Ryszarda Frankowicza, który ma na swoim koncie wiele interesujących realizacji.

Nowoczesna, postmodernistyczna forma budowli zajmuje powierzchnię 3186 m² oraz ma kubaturę wynoszącą 41 tys. m³. Jej imponująca konstrukcja dachowa wsparta jest na 22 pylonach, których wysokość sięga 11,5 m, a średnica wynosi 1 m.

Ten dworzec kolejowy pełni funkcję przelotowo-czołową, co oznacza, że jest dostosowany do obsługi ruchu w różnych kierunkach. Przy peronie pierwszym znajduje się dodatkowy peron 1a, który jest nazywany kieleckim; stanowi on ważny element infrastruktury.

Warto zauważyć, że przy peronie 1a znajduje się także jedyny tor nieprzelotowy, co ma istotne znaczenie dla organizacji ruchu pociągów. Ponadto, w budynku dworca mieści się ogólnodostępna kaplica, w której regularnie odprawiane są nabożeństwa, co pozwala podróżnym na chwilę refleksji przed czy po podróży.

Ruch pociągów

Na stacji kolejowej Częstochowa można zauważyć znaczny ruch pociągów, które regularnie zatrzymują się na tym ważnym węźle komunikacyjnym. W ofercie stacji znajdują się pociągi TLK i IC operatora PKP Intercity, oferujące wygodne połączenia dalekobieżne.

Dodatkowo, korzystający z usług regionu mogą podróżować pociągami regio, które obsługiwane są przez Polregio. Te połączenia są szczególnie popularne wśród pasażerów planujących podróże do pobliskich miast.

Warto również wspomnieć o składach, które są reprezentowane przez Koleje Śląskie, zapewniające obsługę lokalnych tras, co czyni stację Częstochowa istotnym punktem w regionalnej sieci kolejowej.

---

Oceń: Częstochowa (stacja kolejowa)

---